15-Güngör Uras - Men-i Müskirat Kanunu

Güngör Uras - Men-i Müskirat Kanunu Olayların İçinden / Milliyet – 02 Haziran 2013 guras@milliyet.com.tr Anadolu İhtilali'nin en bunalımlı günlerinin yaşandığı 1920 yılının Eylül ayı idi. Çoğu dinsel inançları kullanan isyancıların, Ulusal Kurtuluş Hareketi'ni engellemeye çalıştıkları dönemdi. Düzce'de, Yozgat'ta, Zile'de, Konya'da, İstanbul'daki Saray'ın desteklediği yıkıcı başkaldırmalar birbirini kovalıyor ve Mustafa Kemal ile arkadaşları bunlarla başa çıkmak için büyük uğraş veriyorlardı. İşte bu günlerde (Ankara'daki Meclis'in açılışından 5 gün sonra, 28 Nisan 1920 tarihinde) Trabzon Mebusu Ali Şükrü (1923'te M.Kemal Paşa'nın Muhafızı Topal Osman tarafından öldürüldü) ve arkadaşları içki içilmesini, yapılmasını, satılmasını yasaklayan bir yasa önerisini Meclis'e getirdiler. İçki içenlere değnek ve ağır para cezası uygulanacak, bunlar belediyede ayak hizmetlerinde çalıştırılacak, memurluktan çıkarılacaktı. Mustafa Kemal kızmıştı: "Biz nelerle uğraşıyoruz, bu adamlar neyin peşinde?" diyordu ama serinkanlılığını bozmuyordu. İçki yasağı 4 yıl uygulandı Maliye Vekili Ahmet Ferit Bey: "Bütçede 20 milyon açık var. Müskirattan aldığımız vergi 1 milyon lira. Nasıl vazgeçerim" diye sızlanıyordu. Ali Şükrü Bey ise teklifini savunurken ABD'deki içki yasağını örnek gösteriyor, "Dinleri içkiye izin verdiği halde onlar bile içkiyi yasakladılar" diyordu.(ABD'de içki yasağı 1917'de gündeme geldi, 1919-1933 arasında uygulandı.) Şair Mehmet Akif ile Said Nursi'nin de yasak yanlısı olduğu konuşuluyordu. Sonunda kanun bir oy farkla kabul edildi. Yasak 4 yıl uygulandı. Meclis yasağı kaldırdıktan sonra bir açıklama yapan Hamdullah Suphi Bey "Ali Şükrü vefat etmiştir. Şeyh Said köyüne çekildi. Mehmet Akif Ankara'yı bırakıp Kahire'ye gitti. Bugün Men'i Müskirat Kanunu denilen ucubeyi kaldırdık" diyordu. Cahit Kayra'nın yeni kitabı Bunları, Cahit Kayra'nın "Cumhuriyet Ekonomisinin Öyküsü, I. Cilt, 1923-1950 Devletçilik, Altın Yıllar" başlığı ile yeni yayımlanan kitabından aktarıyorum.(Tarihçi Kitapevi, Nisan 2013, 456 s., 28 TL.) Cahit Kayra bu kitabında, geride fakir bir halk, büyük kısmı yanmış ve yıkılmış topraklar ve büyük bir borç bırakan Osmanlı döneminden sonra başlayan dönemde, Cumhuriyet'i kuranların yoktan var ederek sağlam bir ekonominin temellerini nasıl attıklarını, nasıl insan yetiştirdiklerini, nasıl fabrikalar kurduklarını, bugünkü Türkiye'yi nasıl yarattıklarını anlatıyor. Ankara'nın imarından, içki yasağına, harf devriminden İş Bankası'nın kuruluşuna, kapitülasyonlardan, millileştirmeye, 1928 Krizi'nden Kadro Hareketi'ne, Ford montaj fabrikasından 1931 para operasyonuna, Atatürk döneminde yapılanları kısa kısa anlattıktan sonra İnönü döneminde ve İkinci Dünya Savaşı sonrası ekonomide olan biteni hikaye ediyor. Kitabın zengin bir ekler bölümü var. Özet olarak Cumhuriyet döneminde yapılanların listesi ve konu ile ilgileneceklere kaynaklar sıralanıyor. Büyük küçük herkesin, kolaylıkla okuyabileceği, bilmediklerini veya hatırlamadıklarını öğrenebileceği, hikaye türü akıcı bir anlatıma sahip kitabı sayın okuyucularıma tavsiye ederim. İLGİLİ YAZILAR: Yazarlar : Cahit Kayra ve Şlomo Sand http://www.gazetevatanemek.com/index.php/yazarlar/yalcin-kucuk/item/689-yazarlar-cahit-kayra-ve-slomo-sand.html http://www.gazetevatanemek.com/

a45UyF587661-201306231502-15
^^^^^ - vvvvv

--

zaryop:jaro

Dusundum de, insan kendi yasaminin yagmurlarinda islanma firsatini kacirmamali.

Charles Bukowski Sozleri / Heinrich Karl Bukowski / Bilge Sozleri
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

Kurmus oldugum gruba uye olun Moderasyonsuz, sansursuz ve ozgur bir gruptur: Ozgur_Gundem-subscribe@yahoogroups.com

Ayrilmak isterseniz de : Ozgur_Gundem-unsubscribe@yahoogroups.com

Grup Sayfamız : http://groups.yahoo.com/group/Ozgur_Gundem/

Arzu ederseniz bloguma da goz atabilirsiniz. http://orajpoyraz.blogspot.