KÖY ENSTİTÜLERİNİN YERİNE AÇILAN İMAM HATİP OKULLARINDAN ELLİ YILDIR BİR TEK YAZAR ŞAİR ÇIKMADI
13 Mart 2018
Fakir Baykurt'tan Unutulmaz Köy Enstitüleri
Fakir Baykurt Türk edebiyatının tartışmasız öncülerinden biri. Köy Enstitülerinden yetişen bir yazar. Anılarını ve Köy Enstitüsü tartışmalarını "Unutulmaz Köy Enstitüleri" kitabında toplamış. Literatür Yayınları'ndan çıkan bu muhteşem eser hem Türkiye yakın tarihine farklı bir bakış açısı getiriyor hem de benzersiz bir okuma sunuyor.
Köy Enstitüleri Türkiye Cumhuriyeti'nin en özgün eserlerinden biri. Eğitbilimci İsmail Hakkı Tonguç'un önderliğinde hayata geçirilen bu eğitim projesi iş içinde eğitimi öngörüyor ve köylü çocuklarını eğitmeyi hedefliyordu.
Sadece 11 yıl yaşayabilen enstitülerden onlarca yazar öğretmen şair bilim insanı ve yapı ustası çıktı. O tarihe kadar okuryazar olamayan köy çocuklar okuyor yazıyor üretiyor medeni birer yurttaş olarak eğitim görüyordu.
Bir köy enstitülü olan Fakir Baykurt da enstitülerden sonra eğitimine devam etmiş yurt içinde ve dışında çeşitli üniversitelerde eğitim görmüş ancak Köy Enstitülerini hiç unutamamış.
Kitaplarında konferanslarında konuşmalarında ve çeşitli yazılarında hep anlatmış enstitüleri. Enstitülerle ilgili tespitleri göz alıcı… Kitapta; "Enstitülerin püf noktası yurt gerçeklerine toplumun istemlerine bağlılıktı. Osmanlı'dan bize geri bırakılmış yoksul köylüsü karabili içinde bir Türkiye kaldı" diyor ve ekliyor:
"Tonguç'un buluşu kız erkek köylü çocuklarını toplayıp köy özelliği taşıyan kurumlarda iş içinde eğittikten klâsik ve çağdaş kültür değerleriyle donattıktan sonra yeniden köye yollamaktı. Bunu tasarlayıp uygularken kuşkusuz gelmiş geçmiş Türk ve dünya eğitbilimin verilerinden yararlandı. Ama kopyacılık yoktu. "
Yalnızca 11 yıl açık kalabilen enstitülerden bu kısacık süre içinde 1600 sağlık bakıcısı 8000 eğitmen 18000 köy öğretmeni yetişmiş. Öğretmenler köylere gidip okullar açmış imkansız denileni başarmış.
Enstitüler çeşitli siyasi baskılar ve ağaların halkın aydınlanmasını istememesi üzerine kapatılmış. Bu benzersiz kurumların yerine ise İmam Hatip okulları açılmış. Baykurt "Unutulmaz Köy Enstitüleri" kitabında bu durumu şöyle açıklıyor: "Köy Enstitülerinin yerine açılan İmam Hatip okullarından elli yıldır bir tek yazar şair çıkmadı.
Çünkü bu okullarda eski yöntemlere göre ezbercilik esasına dayanan öğretim yapılıyor. Köy Enstitülerinde ise biz dersleri tartışarak deney gezi ve gözlem yaparak öğreniyorduk. Enstitünün yönetimine katılıyorduk. Her hafta sonu toplanıp yönetimi ve birbirimizi eleştiriyorduk. "
Baykurt kitabında Türkiye'nin eğitim sorununu da enine boyuna tartışıyor. Dünyadaki en özgün ve benzersiz eğitim kurumu olan Köy Enstitülerinin diğer okullardan farkını açıkça ortaya koyuyor:
"Enstitülerde yapılan iş buyurulan iş değil tartışılıp planlanan yapıldıktan sonra değerlendirilen düşünülmüş benimsenmiş iştir. Tonguç'a göre yapılacak iş önce öğrencinin kafasından sonra elinden çıkar.
Temrin okulunda öğrenciler; üstünde yemek yiyeceği ders yapacağı masayı değil onun mini bir modelini yapar sınıfını geçer. Enstitülerde ise sadece gerçek masayı değil içinde ders yapacağı yemek yiyeceği uyuyacağı temizleyeceği yapıları üzüm bağlarını sebze meyve bahçelerini gerçek iş olarak kurar hazırlar bunlardan yararlanır yeni geleceklerin yararlanması için bırakır gider. "
Kitabında Köy Enstitüleri konusunu enine boyuna tartışan Baykurt "Enstitüler kapanmasaydı Türkiye aydınlanır ve bugün karşı karşıya kaldığı sorunların hiçbirini yaşamazdı" diyor ve cümlesini şöyle tamamlıyor: "Enstitüleri kapatanların cezasını tarih versin!"
Literatür Yayınları'nın yeniden gözden geçirerek yayımladığı "Unutulmaz Köy Enstitüleri" hem Fakir Baykurt'un benzersiz dilini hem de düş gücünü ve yaşananları göstermesi açısından tarihi bir belge niteliğinde. Kitaptaki Bedri Rahmi Eyüboğlu desenleri de o dönemin ruhunu açıklayan görsel birer belge olarak tarihteki yerini alıyor.
hurriyet.com.tr
a45UyF587661-180320203541 Oraj Poyraz At Neomailbox 0raj.p0yraz@neomailbox.net
2018/03/20 19:35 2 65 AtaturkMilliyetcileri@googlegroups.com
Kotu insanlarla oturup kalkmak, iyi insanlar hakkinda su-i zan dogurur.
Hz.Ali
Peygamberimiz caminin bahcesine girerek soyle dedi: Surasi muhakkak ki cami ne cenabete, ne aybasiliya helal degildir.
Muslim, Hayz 11; Ebu Davud, Taharet 104; Tirmizi, Taharet 101; Suneni Nesei, Hayz 18
****
Peygamber in hanimi anlatiyor: Peygamberimiz, bizden biri aybasili oldugu halde, onun kucagina basini koyar ve Kuran okurdu.
Bizden birimiz aybasili iken camiye gidip Peygamber e birseyler gotururduk.
Suneni Nesei, Hayz
Duzgun okundugunda Incil ateizm icin en buyuk guctur.
Isaac Asimov
Dunya, sonsuzluk icinde kucuk bir parantezdir.
Thomas browne
| Grup eposta komutlari ve adresleri | : | |
| Gruba mesaj gondermek icin | : | ozgur_gundem@yahoogroups.com |
| Gruba uye olmak icin | : | ozgur_gundem-subscribe@yahoogroups.com |
| Gruptan ayrilmak icin | : | ozgur_gundem-unsubscribe@yahoogroups.com |
| Grup kurucusuna yazmak icin | : | ozgur_gundem-owner@yahoogroups.com |
| Grup Sayfamiz | : | http://groups.yahoo.com/group/Ozgur_Gundem/ |
| Arzu ederseniz bloguma da goz atabilirsiniz | : | http://orajpoyraz.blogspot.com/ |
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder