6 Aralık 2010 Pazartesi

Jüpiter'de Parlamalar

Jüpiter’de

Parlamalar

Bilim ve Teknik Ekim 2010 / Emre Aydın 

Amatör gökbilimciler ilginç bir başarıya imza attılar

Geçtiğimiz yaz Jüpiter’i gözleyen amatör gökbilimciler ilginç bir başarıya imza attılar: İlk defa yerden kullanılan teleskoplarla dev gezegenin atmosferine girip yanan küçük gezegenler (asteroitler) gözlendi. 3 Haziran ve 20 Ağustos 2010 tarihlerinde gözlenen bu parlamalar daha sonra profesyonel gökbilimcilerce incelendi. Yapılan çalışmalar 3 Haziran’da düşen parçanın çapının 8 ile 13 metre arasında olduğunu gösteriyor.

 

3 Haziran’da gözlediği parlamayı, elektronik posta grubunda duyurdu

Avustralyalı amatör gökbilimci Anthony Wesley, 3 Haziran’da gözlediği parlamayı, profesyonel ve amatör gökbilimcilerin üye olduğu bir elektronik posta grubunda duyurdu. Bu şekilde diğer amatörler de kendi gözlemlerini kontrol edip parlamayı doğruladılar. Sonraki üç gün boyunca gökbilimciler Hubble Uzay Teleskobu, Şili ve Hawaii’deki Gemini Gözlemevi teleskopları, Hawaii’deki Keck Teleskobu ve NASA Kızılötesi Teleskop Tesisi’yle Şili’de yer alan Avrupa Güney Gözlemevi’nin (ESO) Çok Büyük Teleskop’uyla (VLT) yüksek çözünürlüklü gözlemler yaptılar. Bu gözlemlerle Jüpiter’in yüzeyindeki ısısal ve kimyasal değişimleri inceleyerek ve ayrıca amatör gökbilimcilerin gözlemlerini kullanarak Jüpiter’e çarpan nesnenin büyük olasılıkla bir küçük gezegen olduğunu saptadılar.

 

Jüpiter, devasa kütlesiyle

Güneş Sistemi’mizdeki diğer gezegenlerin kalkanlığını yapıyor

Çünkü büyük kütle çekimiyle bunlar gibi küçük gezegenlerin başka gezegenlere değil, kendi üzerine düşmesini sağlıyor. Gökbilimciler Jüpiter’de bu ölçekteki çarpışmaları daha önce gözleyememişlerdi ancak bazı hesaplar yılda bir çarpışma öngörürken bazıları yılda 100 çarpışmaya kadar çıkabileceğini gösteriyordu. Son gözlemlerle birlikte bilim insanları dev gezegende, bu şiddette yılda 100’e yakın çarpışma olabileceği konusunda hemfikir olmaya başladı.

 

1908 Sibirya-Tunguska’da ki daha büyük bir çarpışmaydı

Bu arada böyle bir cismin Dünya’ya çarpmasının ciddi sonuçlara yol açmayacağını belirtelim. 1908 yılında Tunguska’da gerçekleşen çarpışmada açığa çıkan enerjinin, 3 Haziran’da Jüpiter’de gerçekleşenden 5 ila 10 kat daha fazla olduğu düşünülüyor. Rusya’nın Tunguska bölgesinde gerçekleşen çarpışma sonucu on milyonlarca ağaç zarar görmüştü ama can ve mal kaybı yaşanmamıştı. 1908’de düşen cismin çapınınsa 60 metre olduğu tahmin ediliyor. Dünya’ya zarar verebilecek küçük gezegenlerin çapı en az 140 metre olarak hesaplanmış durumda. 


Hazırlayanlar :  merakediyorum grubu üyeleri merakediyorum@googlegroups.com

Kaynak : Bilim ve Teknik -TÜBİTAK / Ekim 2010 "Haberler"dan alınmıştır. Resim ve başlıklar yazıya eklenmiştir.

Lütfen bu kısmı silmeyiniz, kaynak göstererek paylaşınız.

Saatlerce uğraşarak verdiğimiz emeği bir "Delete" tuşuyla yok etmeyin.


 
--
===========================================

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder