Nimet Tülümen : Ölü ya da Diri Kedi Aranıyor!
05 Kasım 2015
Amerikalı ünlü teorik fizikçi John Wheeler der ki "Eğer kuantum mekaniği sizin kafanızı karıştırmadıysa o zaman onu gerçekten anlay
amamışsınızdır." Peki kafamızı karıştıran bu kuantum mekaniği nedir?
Öncelikle hepimizin ortaokuldan beri bildiği bir mekanik problemini ele alalım. F kuvvetine maruz kalan bir parcaçık yatay eksende ilerlemekte olsun. Verilen tüm zamanlar için bu cisimin konumu zamana bağlı bir fonksiyon olan x(t) ile gösterilir. Newton'un ikinci yasası olan F=ma denklemini kullanarak cisimin konum fonksiyonu olan x(t)'yi bulabiliriz.
Konum fonksiyonunu bulduğumuz zaman burdan yola çıkarak cisimle ilgili istediğimiz birçok değişkeni hesaplayabiliriz. (momentum, hız, kinetik enerji, …)
Bu sayede cismin fiziksel hareketini anlamış oluruz.
Şimdi aynı problemi bir de kuantum mekaniği ile inceleyelim. Kuantum fiziği, bu parçacığın dalga fonksiyonuna sahip olduğunu söyler. Dalga fonksiyonunu bir kere bulduğumuz zaman buradan yola çıkarak tıpkı mekanik problemimizdeki gibi sistem hakkında birçok bilgi ediniriz. Tabii ki dalga fonksiyonunu bulmak çok da kolay bir işlem değildir bunun için diferansiyel denklem olan meşhur Schrödinger Denklemini çözmemiz gerekir.
Kabaca kuantum fiziğine giriş yaptıktan sonra kuantum fiziğindeki paradokslardan bahsedebiliriz. EPR Paradoksu, Schrödinger'in Kedisi, Zeno Paradoksu; kuantumdaki paradokslardan birkaçıdır.
Aralarında sanırım popüler kültürde de en meşhur olan paradoks; filmlere, edebiyata ve dizilere bile konu olmuş Scrödingerin Kedisi'dir!
Kuantum mekaniğinde bir sistem üzerinde gözlem (ölçüm) yapmak sistemimizin ciddi bir şekilde değişmesine sebep olur. Bahsettiğimiz dalga fonksiyonu eğer gözlemci tarafından gözlem yapılmaz ise zaman içinde aynı kararlılıkla evrimini sürdürür.
Lakin gözlemci merakına yenik düşer ve sistemi gözlerse dalga fonksiyonumuz gözlemden sonra farklı bir biçimde evrilir. İşte tam bu noktada bu konuyu daha iyi anlamak icin artık kedimizi devreye sokabiliriz.
Schrödinger konuyu şöyle açıklar:
Kedimizi, içinde Geiger sayacı, sayaca bağlanmiş bir çekiç, bir şişe zehir ve az miktarda radyoaktif madde bulunan bir kutuya koyalım. Bir saat içinde %50 ihtimalle radyoaktif maddemizdeki atomlardan biri ışıma gerçekleştirir. Geiger sayacımız nükleer ışımayı tespit edecek ve çekici harekete geçirecektir. Bu şekilde çekiç zehirin bulunduğu şişeyi kıracak ve zehir dökülüp kedimizi öldürücektir.
Tabiki geriye kalan %50 ihtimalde ise atomlardan hiçbiri ışıma yapmayacak ve zehir şişesi hiçbir zaman kırılmayacak bu sayede kedimiz hayatta olacaktır.
Gözlemci bir saat sonunda gözlem yapmazsa kuantum mekaniğine göre kedimizin dalga fonksiyonu %50 ölü , %50 diri olucaktır. Yani kedimiz eşit olasılıklarla ya ölü ya da diri olacaktır.
Şimdi, bir saat sonunda dayanamadınız ve kutuyu açtınız diyelim.Kediyi ya ölü yada diri olarak göreceksiniz. Artık gözleminizi yaptınız. Burdan sonra kedinizi nasıl bulduysanız dalga fonksiyonuda o şekilde olacaktır.
Yani artık (%100 ihtimalle) kedimiz ölü ya da (%100 ihtimalle) diri olucaktır.
Kediyi aslında yaşatan yada öldüren siz olmuşsunuzdur!
Şaşırtıcı ve düşündürücü değil mi? Anlamak kesinlikle kolay değil ama merak etmeyin Nobel ödüllü ünlü fizikçi Richard Feynman bile der ki "Şunu tam emin olarak söyleyebilirim ki kuantum mekaniğini kimse tam olarak anlamıyor."
Okur Yorumları:
Rasim kara
Radyoaktif madde raslantısal (%50 ihtimal) le ışıma yapıp yapmayacağı belli değilken zaten deneyden mantıklı bir sonuç elde edilemez.
Gözlem yapılan öğeler içerisinde tanımlanamyan (radyoaktif madde) eylem varsa deneyden doğru çıkarımda bulunulamaz...
Schrodinger'e saygılarımla...
-- -- --
Samet dönmez
Helal be quantum fiziğine hayatını adamış herifin paradoksunu laptopundan çözdün tebrik ederim nobel yetkililerini arıyorum bu sene fizik ve kimya ödülü senindir
-- -- --
Rasim kara
Samet dönmez ödülü alırsam seni o depodan kurtarıcam söz ...
Büyük ihtimalle soğuk hava deposudur çalıştığın yer...
Bu yüzden kafada buzlanma etkisi yapmış sende.
Yaptığın eleştiri bilimsel olsun da seni ciddiye aliyim...
Sana da saygılarımla schrödingerin kedisi...
-- -- --
Rasim kara
Auteur gunes ok...
Zaten olay maddenin(radyoaktif) atomaltı yapısının davranışının (parça-dalga) özelliği ama verilen örnek doğru örnek değil.
Bağdaştırma hatalı gibi geliyor.
Kuantum evrenini fizik madde evreniyle izaha kalkmak mantık paradoksu oluşturuyo...
Gözlem yaparken başka yapmazken başka davranan bir olgu senin mantığına uygun mu?
Aziz sancar 'a saygım var ,her olayına ok...
Bu arada akıllı olunmaz akıllı doğulur,şanslıysan hücre bölünmelerinin snapsis safhasında şansın kadar akıllı olursun...
Bilimsel elşetirdiğin için hakaret kastım yok sadece eleştirilerine cevaptır asdfddsdas...
-- -- --
Nurullah polat · mersin üniversitesi
Kedinin akıbetini bilmediğimiz için bize göre ölü yada diri ihtimalleri yüzde elliolabilir ama tek bakış açısı biz değiliz kutunun içine konulan bir kamerayla başkası tarafından izlendiğinde zaten sonuç yüzde 100 belli ama bize göre hala yüzde elli çünkü daha haberim yok kediye nolduğundan paralel evren yok
-- -- --
Hakan bayar · ankara üniversitesi
Kuantum dünyasında ölçüm yapmaya kalkışırsan örneğin kamera koymak gibi kamera sisteme foton gönderir foton atomlarla etkileşirve sistemi bozar ( kedi düşünce deneyi zaten )
-- -- --
Nurullah polat · mersin üniversitesi
Hakan bayar yani içinde hiçbir ölçüm gözlem aleti olmadığı anda yüzde elli anladığım kadarıyla, hem basit hemde karışık hemde saçma bir deney
-- -- --
Majid sajedi
Nurullah polat saçma değil, bu bir mecaz.
Anlamı şu ki, gözlem gözlemlediğinizi etkiliyor ve sonuç sizin etkinize göre değişiyor aslında, yani siz gözleme kalkıştığınızda gözlemci değil, iştirakcı oluyorsunuz.
-- -- --
Hsn ylg
Ya ortamdaki kedinin bir düşüncesi var ise denklem ;
| cat > = ( 1/√2) | live > + ( 1/√2) | dead >, = ( 1/√2) | live >=( 1/√2) | dead >...
-- -- --
Hakan bayar · ankara üniversitesi
Adam direkt kuantum mekaniğiyle yorumda bulunmuş grin ifade simgesi
-- -- -- ·
Mustafa teğmen derin
Bu kafayla insanlık nasıl uzaya ulaşabilmekde şaşıyorum.
-- -- --
Muhammed akif
Vayhh be bilim adamlarımız konuşuyor herkes olmuş kuantum fizikçisi
-- -- --
Selo zem · itü
Lise düzeyin de bile newton fizik bilgisi olmayanlar kuantum la hiç ilgilenmesinler.
Kafalarin karismasini bırak akılları ni yitirirler..
Rasim kara haklı.
?
Shrödinger denkleminin kendisi eksik zaten
-- -- --
Gökalp albayrak ·
Bu bahsi geçen kedi, en son meksika da tekila içerken görüldü...
http://www.fizikist.com/olu-ya-da-diri-kedi-araniyor/
a45UyF587661-160520114832 Oraj Poyraz At Openmail oraj.poyraz@openmail.cc
2016/05/20 15:00 1 39 1923atamizindeyiz@googlegroups.com
Yanindaki seni mutlu ettigi surece kalsin hayatinda, zorlama kendini.
Hayat rahat ve anlayisli insanlarla Ve hayat hak ettigi gibi yasandiginda guzel.
Ve unutma ; Ayni dili konusanlar degil ayni duyguyu paylasanlar anlasabilir.
Charles Bukowski Sozleri / Heinrich Karl Bukowski / Bilge Sozleri
Iste, Fatih in Avni adiyla kaleme aldigi, Bir gunes yuzlu Melek misraiyla baslayip Galata daki genc bir papazdan soz eden ve bes bucuk asir sonra sansure ugrayan gazeli.
Yorum, yine sizlere ait.
Bu 14 yasindaki papaz yamagi, Nasturas in ogludur.
Fatih in sarayina gitmedigi icin, Fatih tarafindan boynu vurdurulmustur.
Cani pahasina namusunu kurtarmis oldugunu babasi yazmaktadir.
Fatih sultan Mehmet in divanindaki 72 siirin 27 si oglanlara aittir.
Bu Divan;
1959 yilinda Sayin Ahmed Aymutlu tarafindan aciklamali olarak yayimlanmistir.
Bu siir aruz vezni ile yazilmistir.
AVNÎ GAZEL INCELEME
Failatun, failatun, failatun, failun
Bir melek yuzlu gunes gordum ki alem mahidur
Ol kara sunbulleri a$iklarinun ahidir
Bir gunes yuzlu melek gordum ki cihan onun aynidir.
O kara sumbulleri a$iklarinin ahidir
Sair gordugu ve siirine konu edindigi sahsi, yuzunun nur gibi parlakligini ifade icin gunes yuzlu bir melege benzetiyor ( istiare). Bu yuz oyle bir gunestir ki (tesbih) butun alem onun ayi gibidir. Ay nasil isigini gunesten aliyorsa; cihan da isigini onun gunes gibi parlak yuzunden almaktadir. Kara sumbullerle kastedilen yarin saclaridir (istiare). Bu benzetme, hem sumbulun koyu renkli bir cicek olmasindan kaynaklanmaktadir hem de o devirde insanlarin saclarina guzel kokular surduklerine isaret etmektedir. Koku surulen kivrimli saclar sekil itibariyle kivircik bir saci andiran sumbullere benzetilmislerdir (istiare). Sair, sumbul kelimesiyle ifade ettigi saclari, soz konusu guzelin a$iklarinin ahina benzetmektedir.
Kareler giymis meh-i zaban gibi ol serv-i naz
Mulk-i Efrengun meyerkim husn icinde sahidur
O nazli servi parlayan bir ay gibi karalar giyinmis, sanki guzellikte Frenk ulkesinin padisahidir.
Sevgilinin nazli bir serviye benzetilmesi (istiare) daha cok endamin mutenasip olusu ve naz ile salinarak yuruyusu, aya benzetilmesi karalar giymesi sebebiyledir. Soz konusu guzel, Galata da yasayan bir gayrimuslim olup, onun siyahlar giymesi buyuk bir ihtimale kiliseye mensup biri olabilecegini gostermektedir. Galata da azinliklar yasarmis ve buraya Frengistan denirmis. Bu guzel anlasildigi uzere mukemmel bir gorunuse sahipmis ki Avni ye siir yazdirmis.
Ukde-i zunnarina her kimse kim dil baglamaz
Ehl-i iman olmaz ol a$iklarun gum rahidur
Zunnarin dugumune gonul baglamayan kimse iman ehli olamaz; o, a$iklarin yoldan cikmisidir.
Ukde-i zunnar , papazlarin ve belki de o devirde yasayan dindar Hiristiyanlarin bellerine bagladiklari kil veya ibrisimden mamul parmak kalinliginda bir ipin dugumudur. Bu, ayni zamanda bir kimsenin Hiristiyan dinine mensup oldugunun gostergesiymis. Sair eger bir a$ik onun zunnarinin dugumune gonlunu baglamazsa asilarin yoldan cikmisi olur demektedir. Sair onun zunnarina gonul baglamayan kimse iman ehli olamaz demekle aslinda ask yolunun iman ehlinden olamaz demek istemistir.
Zunnar kelimesi guzelligi ovulen sahsin sacini kastetmek icin kullanilmistir (istiare). Yani sair kim onun ukde-i zunnarina gonul vermezse a$iklarin yolundan cikmistir demektedir.
Gamzesi oldurdugine lebleri canlar virur
Var ise ol ruh-bahsun din-i Isa rahidur
Gamzesinin oldurdugune dudaklari canlar verir. Galiba o can bahsedicinin yolu Isa nin dinidir
Bu beyitte sevgilinin celali (ofke, kahir) ile cemali (lutuf) bir arada kullanilmaktadir. Sevgilinin aldiris etmez bakisi, asiginin olum nedenine, dudagi ise cana can katan hayat suyunun kaynagina veya Hz. Isa nin nefesine benzetilmistir. Soz konusu guzel, dudagi ile can bagislamasi bakimindan Hz. Isa nin mucize meslegini surduren ve boylece onun dinin yolunda giden bir kimse olarak gosterilmektedir.
Avniya kilma guman kim sana ram ola nigar
Sen Sitanbul sahisin ol Kalatanun sahidur
Ey Avni! Sevgilinin sana ram olacagini sanma; sen Istanbul sahisin, o Galatanin sahidir.
Soz konusu sevgili bir gayrimuslimdir. Yani toplumda Musluman bir insanin sahip oldugu hakka sahip degildir. Ona a$ik olan da bir buyuk hukumdardir. Fatih e gore ask o kadar yucedir ki sinif ve din farki yapmaz. A$ik, dunyanin en kuvvetli kisisi olsa ve sevgilisi kulu kolesi olsa da aski ugruna aglayip sizlamak zorundadir.
Soylediginiz yalan ne kadar buyuk olursa o kadar etkili olur ve insanlarin o yalana inanmasi da o kadar kolaylasir.
Joseph GOEBBELS
(Hitler in Propaganda Bakani)
| Grup eposta komutlari ve adresleri | : | |
| Gruba mesaj gondermek icin | : | ozgur_gundem@yahoogroups.com |
| Gruba uye olmak icin | : | ozgur_gundem-subscribe@yahoogroups.com |
| Gruptan ayrilmak icin | : | ozgur_gundem-unsubscribe@yahoogroups.com |
| Grup kurucusuna yazmak icin | : | ozgur_gundem-owner@yahoogroups.com |
| Grup Sayfamiz | : | http://groups.yahoo.com/group/Ozgur_Gundem/ |
| Arzu ederseniz bloguma da goz atabilirsiniz | : | http://orajpoyraz.blogspot.com/ |
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder