K.Mete Tiryaki - Kapitalizmin şartı - İslamın şartı

K.Mete Tiryaki - Kapitalizmin Şartları Nelerdir?

Buradan Adam Smith veya David Ricardo'nun görüşlerini sıralayacak değilim.
Teorilere, kuramlara girip kafanızı şişirmeye de, kızdırmaya da niyetim yok.
Yaşarken görüp tanıdığım kapitalizmin üç beş şartını yazacağım sadece.

Ama önce İslam'ın şartlarını yazayım.
Nereden icap etti diye sorarsanız, medyada çokça çıkan "Kapitalizm İslamla çelişmez, hatta uçlarından az çekiştirsek örtüşür" minvalinde çıkan mebzul miktarda yazı yüzünden.
Bazılarının tek derdi bu:
İslam, kapitalizmle ruh kardeşi, olmadı kan kardeşidir tezini kabul ettirmek.
Bakalım öyle midir?

İSLAM ŞARTI BEŞTİR

1- Namaz kılmak

2- Oruç tutmak

3- Zekât vermek

4- Hacca gitmek

5- Kelime-i Şehadet getirmek

Bu kadar.

"Kapitalizm İslam'a uyar, ruhları uyuşur" diye yazıp çizenlerin, İslam'ın şartlarını yerine getirip getirmediklerini bilmiyorum.
Namaz kılmanın, oruç tutmanın (şayet kılıyor ve tutuyorlarsa) ruhları ve bedenleri üzerinde nasıl bir tesir bıraktığı konusuna da bihaberim.
Ama aynı yazarların, "kapitalizmin şartlarına" uymakta zorlanacaklarını pek zannetmiyorum.

Değerlendirmeleri daha fazla dallandırmadan kapitalizmin şartlarına geçelim.

KAPİTALİZMİN ŞARTI ONDUR

1- Hep daha çok kazanmak

2- Hep daha çok üretmek

3- Hep daha çok tüketmek

4- Hep daha çok eğlenmek

5- Her ne satıyor veya pazarlıyorsan hep daha yüksek fiyattan satmanın binbir yolunu bulmak

6- İşçi, teknisyen, doktor, öğretmen, amele;
her neyse, çalıştırdıklarına verebileceğin ücretin en düşüğünü vermek.

7- Hammadeyi mümkünse bedavaya getirmek (bu şarta yüzlerce yıl harfiyen uyuldu).
Bedava olmuyorsa, Afrikadan ve vesair ülkelerden en düşük fiyattan kapatmak.

8- Lüks tüketimi özendirmek.

9- Arz ve talep dengesini "ihtiyaca" göre değil "kâr" maksimizasyonuna göre ayarlamak.

10- "İnsan ve merhamet" odaklı değil "para" yani "kâr" odaklı düşünmek, çalışmak.

Durum bu.

İşte İslam'ın şartları, işte kapitalizmin şartları.
Alttan, üstten, yandan okuyun;
okuyun bakalım bunlar bir araya gelebilir mi?
Bunlar uyuşur mu?

Şimdiye kadar yazılanlar, sorduklarıma cevap olsaydı bu soruları sormazdım.
Demek ki daha farklı cevaplar üzerinde çalışmaları gerekiyor.
En azından hâlâ İslamın, kapitalizmle doku uyuşması olabileceğine inançları varsa şanslarını deneyebilirler.

Temsil;
Zekât, İslam'ın şartıdır.
Olmazsa olmazı, beş şartından biridir.
Herkes malının "EN AZ" kırkta birini zekât vermek zorundadır.

Malının yarısını veremez mi?
Verir.

Kişi, kendisini ve bakmakla yükümlü olduklarını zorda (aç, bilaç;
başkalarından dilenecek halde) bırakmadıktan sonra, malının tamamını bile verebilir.

İslamda sosyal adalet, gelirin bölüşülmesi, zenginliğin belli kişilerde toplanmaması hayati derecede önemlidir.

Bu konuya neden girdim?

Benim için asıl soru bu.
Neden bu konu?

KAPİSLAMCILAR

Siz buna "İslami ve Kapitalizmi yaşamlarında birleştirenler"de diyebilirsiniz.

Dün Fatih İlçesi, Fevzipaşa caddesindeydim.
Bir arkadaşımla Büyükşehir Belediyesini'nden, Edirnekapı'ya kadar yürüdük.
O yürüyüşte gördüm ki, İslam ve kapitalizm birbirinin aynıdır demeye getirenler, bu işi hayatın içine iyiden iyiye sokmuş.
Ve sayıları hiçte az değil.

İki, bilemedin üç otobüs durağı arasında park etmiş olarak gördüğümüz (caddeden geçip gidenleri saymıyoruz) lüks jeep sayısı ondan az değildi.
markalarını unuttuğum jeepler vardı.

Beni uyaran arkadaşım oldu.
"Bak dedi jeepleri görüyor musun?
Adım başı bir tane var."

Jeepler dışında başka lüks ve pahalı arabalarda cabası.

Ben o caddenin kenarında İslam'ın şartlarından daha çok, Kapitalizmin şartlarını gördüm.

Lüks tüketim, çılgınca harcama çabası, gelirin adaletli bölüşülmemesi ve daha bir sürü durum..

Kapitalizm İslamla uyuşur mu, birbirine zıt ruh yapıları var mıdır, yok mudur siz karar verin.

Dört dörtlük kapitalist bir hayat yaşayıp, İslamiyeti de kimseye bırakmayanlar her tarafı sarınca "Kapitalist İslam oluyor da, sosyalist İslam niye olmasın?" diye sorular geliyor.

"Al birini vur ötekine" deyimi dilimin ucundan fırladı fırlayacak ama ben yine de fevrileşmeyip, bu konseptlerin hangisi daha matrak onu anlamaya çalışmakla meşgulüm.

K.Mete Tiryaki

--  Dostlarima dost olanlari cok severim.  Hz.Ali - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - Kurmus oldugum gruba uye olun Moderasyonsuz, sansursuz ve ozgur bir gruptur.   Ozgur_Gundem-subscribe@yahoogroups.com - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - Arzu ederseniz bloguma da goz atabilirsiniz. http://orajpoyraz.blogspot.com/ - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - Dinlerin kitaplarini; Okuyup anlayana 'ateist', Okuyup anlamayana 'dindar', Hem okumayip hem de anlamayana, 'yobaz' denir.  Nikola Tesla - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - Dinler atesbocekleri gibidir: Parlayabilmek icin karanliga gereksinim duyarlar. Tum dinlerin kosulu yaygin olan belirli bir derecede cehalettir. Ki sadece bu havada yasayabilirler ancak.  Arthur Schopenhauer - - -   - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - Ey mutsuzlar! Kardeslerinizi bogazliyorlar, goz yumuyorsunuz. Çigliklar duyuluyor ama siz susuyorsunuz. Aramizda dolasip kurbanini seciyor zorbanin teki, sessiz kalirsak bize dokunmaz diyorsunuz. Bok yiyorsunuz! Ne tuhaf yer burasi, sizler nasil insanlarsiniz! Haksizlik varsa bir yerde eger ayaklanmali insan. Ayaklanma olmuyorsa batsin o sehir yerin dibine. Yansin bitsin, kul olsun karanliklar basmadan.  Bertolt BRECHT - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - Ben, Manevi Miras olarak hicbir Ayet,  hicbir Dogma,hicbir Donmus ve  kaliplasmis Kural birakmiyorum. Benim Manevi Mirasim Bilim ve Akildir...  K.Ataturk - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - Putlarin, Kabenin istedigi: Kolelik; Canlarin, ezanin diledigi: Kolelik; Mihrapti, kiliseydi, tespihti, salipti Nedir hepsinin ozledigi? Kolelik.  Omer Hayyam - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - SADRAZAM Gunlerden bir gun Hamama gidecegi tuttu, Sadrazam hazretlerinin   Bir yaninda birinci veziri Bir yaninda ikinci veziri Bir yaninda ucuncu veziri. Sonra efendime soyleyeyim Peskircibasi, Nalincibasi Sabuncubasi Velhas1l tam dort yuz kisilik kafile Pestamal takip girdiler hamama Gectiler kurnalarin bas1na Ucer beser Sadrazam deseniz Kuruldu gobek tasina Yan gelip yatti * * * Memleketin en unlu tellaklari Sardilar dört yanini Kimi elini kapt1, kimi bacagini Bir keseleme surtme fasli baslad1. Tam on iki saat On iki unlu tellak Incitmeden keselediler Hazretin mubarek vucudunu. Oylesine kir cikti ki sormayin Her biri nah parmagim gibi Aman efendim bu ne kiri Demeye kalmadi Keselerin alt1nda eriyip gitti Koskoca sadrazam Butun maiyet erkan1 yerinden firlad1: - Nettunuz devletliyu? Dediler tellaklara. Tellaklar cevap verdi: - Biz yikad1k, keseledik. Devletlunun kirden ibaret oldugunu bilemedik. Suc bizde degil. Neyleyelim Kir bitti Sadrazam elden gitti. !!! Umit Yasar OGUZCAN (1926-1984)