V. MURAT TULGA: KADERCİLİK ZİHNİYETİ VE TAYVAN/TAİPEİ-101 GERÇEĞİ
Feb 24
·
Yine büyük bir deprem yaşadık. Şu andaki resmi verilere göre 40 binin üzerinde can kaybımız ve 100 binin üzerinde yaralı vatandaşımız var. Başımız sağ olsun, yaralılarımıza acil şifalar diliyorum. Can kayıplarının önümüzdeki günlerde çok çok artması da olası görünüyor. Büyük bir felaket tablosu ile karşı karşıyayız. Akılcı, dürüst ve bilimsel politikalar uygulamadığımız sürece kader diye önümüze konulan bu acı gerçekle yüzleşmek durumunda kalıyoruz. Kalacağız da. Olası bir İstanbul depremini sadece düşünmek bile korkutucu. Oysa şunu çok iyi biliyoruz ki deprem öldürmüyor, bilimden uzak, kaderci, popülist politikaların ve tedbirsizliğin kurbanı oluyoruz. Yaraları yeni beton binalarla sarıyoruz. Bizlere reva görülen; köklü çözüm yerine içi boş pansuman tedbirler. Niye böyle diyoruz çünkü dünyanın birçok bölgesinde deprem gerçeği ile her gün yaşayan ve bu sorunu ciddiye alan ve üstesinden akılla, bilimle gelen ülkeler olduğunu biliyoruz.
Bu ülkelerden birisi de son depremde gerek gönderdikleri yardım ekipleriyle kurtarma çalışmalarına katılan, gerek yaptıkları maddi yardımlar ile ülkemizin yaralarını saran Tayvan…
Tayvan, bir deprem ülkesi. Her on yılda bir şiddetli deprem meydana gelmektedir. Eylül 1999'da, meydana gelen 7.6 büyüklüğündeki depremde 2192 ölü, 8735 yaralı, 100000'i aşkın evsizle özetlenebilen ağır bir bilanço ortaya çıkmıştır. Fakat yaşamlarının bir gerçeği olan bu bela ile akıl ve bilim vasıtasıyla yüzleşerek hayatlarına devam ediyor, ders çıkarıyor, üstesinden geliyor ve çözüm de üretiyorlar.
Taipei, Tayvan'ın başkenti. Şehir, 2,8 milyonluk nüfusa sahip ve fay hatlarının yoğun olduğu bir bölgenin ortasında yer almaktadır. Böylesi bir duruma rağmen, dünyanın en yüksek yapılarından birisi, Taipei-101 gökdeleni; Taipe'i de, bulunuyor. Bir deprem ülkesinde, dünyanın en yüksek üç yapısından birisi! Garip geliyor değil mi? Garip gelmesin. Bilimi rehber almak, her şeyi tanrıya havale etmemek işin sırrı.
Bu gökdelen, 04 Ocak 2010 tarihinde, Birleşik Arap Emirlikleri'nde Burç Halife binası inşa edilene kadar dünyanın en yüksek binasıydı. Şimdi ikinci sırada. Deprem bölgesinde bu büyüklükte devasa bir yapı yapma fikri başta kulağa çok mantıklı gelmese de, doğru teknik ve malzemelerle, bu yapıların inşa edilebilmesi olası görünüyor.
Taipei- 101 ismi, gökdelenin 101 katlı bir yapı olmasından gelmektedir. Finans Merkezi olarak 2004 yılında, yapımı tamamlanmıştır. Yapının, en son uç kısmına kadar olan yüksekliği, 509 metredir(Burç Halife, 828 metredir). ABD konuşlu, dünyaca ünlü Empire States binasından neredeyse 1,5 kat yüksekliğe sahiptir.
Taipei 101 gökdeleni, Chu- Yuan Lee ve C.P Wang tarafından tasarlanmıştır[1]. Mimarlar, inşa öncesi, iki önemli soruna odaklanmıştır. "Nasıl dayanıklı hale getirilecek, yükseklikten kaynaklanabilecek sallantı nasıl önlenecek?" Bu sorunları aşmak üzere, Wang tasarımında, ilhamı ülkesinin bambu ağaçlarından almıştır. Bambu ağaçları dayanıklı ve oldukça güçlü bir yapıya sahiptir, ayrıca doğal bir esnekliğe sahiptir. Bu ağaçlar bir miktar esneyebilir fakat kolay kolay kırılmazlar. Bir tespit ve bu tespitin dönüştüğü bir şaheser.
Wang, dayanıklılık sorununu aşmak için kolonları her 8 katta bir desteklemek üzere dev çelik demetler tasarlamış, bu şekilde bambu tarzı tasarımın güçlü sismik sarsıntılara dayanabilmesini sağlamıştır. Bu öngörüsü, inşaat devam ederken doğa tarafından da test edilmiştir. İnşaat sürerken 2002 yılında meydana gelen depremde, Taipei — 101 çok şiddetli bir biçimde sallanmış, sıkıca bağlanmamış her şey aşağıdaki caddeye düşmüş, düşen inşaat vinçleri 5 kişinin hayatına mal olmuştur. Her şeye rağmen Taipei -101 ayakta kalmış ve inşaat devam etmiştir. Test, bu şekilde atlatılmıştır.
İkinci sorun ise sallantıydı. Çünkü yüksek binalar güçlü fırtınalarda, şiddetli rüzgarlarda sallanır hatta yıkılabilirler. Wang, buna da yelkenli örneğini ele alarak bir çözüm üretmiştir.
Yapının içerisine, yüksek şiddetlerdeki rüzgarlar sonucu eğilmelere karşı ve insanların rahatsız olmalarını engellemek amaçlı yapının ağırlık merkezinde bulunan, uçlarında 6 tondan fazla ağırlık taşıyan 8 ayarlı kütle sönümleyici yerleştirilmiştir. Bu sönümleyiciler, rüzgarın etkisini azaltacak şekilde ağırlığı ve dolayısıyla bütün yapıyı hareket ettirmektedirler. Yapının ortasında binayı dik tutmaya yarayan ve dünyada sadece üç adet bulunan dev bir küresel ayarlı kütle amortisörü bulunmaktadır. Dünyanın en büyük ve en ağır amortisörü devasa 16 çelik kablo sayesinde 92 ve 97'nci katlar arasında sallanmaktadır. Dev top sarkaç gibi sallanmakta, bu salınım binanın sallanışına ters hareket etmekte ve bunu yapmak için her nesnede olan bir özelliği kullanmaktadır; eylemsizlik.
Bambudan, yelkenliden gelen ilhamla yapılan devasa gökdelenler, geliştirilen inşaat teknikleri… Şu sonucu not etmeliyiz, doğru mimari tasarımlar, sağlam inşaat malzemeleri ve inşaat teknikleri hayat kurtarır. Bu koşulda binalar ne kadar yüksek olursa olsun, kolay kolay yıkılmıyorlar. Sadece bunlar mı? Değil tabii ki. Tayvan'da, deprem öncesi ikaz ve uyarı ile ilgili bir sistem, etkin bir biçimde kullanılıyor. Depremden 20 saniye öncesi vatandaşların uyarıldığı bir erken uyarı sistemi mevcut. Bu konuda sistem geliştirme çalışmalarının sürdürüldüğü biliniyor. Bu konunun başka bir makale konusu ve depremden korunmada çok önemli bir adım olduğunu not etmek istiyorum.
Peki, Tayvan deprem konusunu tamamıyla halletmiş durumda mıdır? Bu konuya "evet" diyebilmek şu an için çok iddialı olur. Bir deprem ülkesi olan Tayvan'da, depremler olmaya devam ediyor, tüm tedbirlere rağmen evler yıkılıyor, insanlar ölüyor. 2002 ve sonrasında olan, 6 ve üstü değişik ölçekli depremler, tedbirlerin yetersizliğini, hala bazı ilave tedbirlerin alınması gerektiğini ortaya koyuyor. Çünkü bu sağlıklı inşaat tekniklerinin ülke genelinde ne kadar yaygınlaştığı ve ikaz sistemlerinin ne kadar etkili olduğu tartışma konusudur. Buna rağmen, Tayvan'ın, sıkça yaşadığı deprem olgusu karşısında kaderci bir yaklaşım göstermeyerek, her vakit depreme karşı hazır olma, ön alma, her türlü tedbiri geliştirme ciddiyeti, altı çizilmesi gerekli en önemli noktadır.
Bir tarafta; çelik demetler, kütle sönümleyiciler, dev amortisörler, 101 katlı 500 metrelik binalar, erken uyarı sistemleri, alınan dersler…
Akıl ve bilimin kapsamlı uygulamaları.
Diğer tarafta; un ufak olan betonlar, kolonu kesilmiş iş yerleri, imar afları, ehliyetsiz müteahhitler, enkaz altındaki insanlar, yıkılan, haritadan silinen şehirler, kasabalar, köyler ve bir türlü alınmayan dersler…
Kısaca, akıl ve bilime karşı direniş.
Depremler olacaktır, bundan kaçış yok. O halde ders çıkarmak, önlem almak, çözüm bulmak gereklidir.
Bir an evvel şu kadercilikten vazgeçip, akıl ve bilimi temel almanın, deprem ile ilgili popülizmi bırakıp ciddi olmanın, kapsamlı ve gerçekçi projelere süre gözetilmeksizin yatırım yapmanın vakti çoktan geldi de geçiyor.
Yoksa; "ahlar! vahlar!" sürecek, gidecek.
[1] https://archi101.com/yapilar/Taipei-101/ sitesinden yararlanılmıştır.
- - - - - - - - - - - - - - - -
Brevitatis causa
Kisaca soyle
C [degistir]
~Latin Atasozu~
- - - - - - - - - - - - - - - -
"En derinden söylenen bir 'Hayır', birilerini memnun etmek için veya daha kötüsü bir sorunu önlemek için söylenen bir 'Evet' ten daha iyidir."
~Mahatma Gandhi~
- - - - - - - - - - - - - - - -
Uyuyan Köpeği Uyandırmaya Gelmez.
~ALLESSANDRO ALLEGRİ~
- - - - - - - - - - - - - - - -
Insanlar, yalan soylemek zorunda kaldiklari kimselerden nefret ederler.
~Victor Hugo~
- - - - - - - - - - - - - - - -
Pul Pul..
Yedi tepeye kurulmuş
Pul pul
Gümüş gümüş balıkları
Pul pul
Işıktan sudan örülmüş
Canım İstanbul
~Bedri Rahmi Eyüboğlu~
- - - - - - - - - - - - - - - -
IMKANSIZ DOSTLUK
. . . . . .
Degil kardesim, dal yesil degil,gok mavi degil,
Bilsen
Aklindan gecer mi dersin aklimdan gecen seyler\?
Sanmam
~Cahit Sitki TARANCI~
- - - - - - - - - - - - - - - -
Yalnizca itaat edenler yollarini kendi baslarina arayanlardan daha sik yanilirlar.
~Kropotkin~
- - - - - - - - - - - - - - - -
Suphede kalma, ikinci bir adim daha at
~Ohio'lu 90 yasindaki Regina Brett'in kaleminden~
- - - - - - - - - - - - -
a45UyF587661
- - - - - - - - - - - - -
| Grup eposta komutlari ve adresleri | : | |
| Gruba mesaj gondermek icin | : | ozgur-gundem@googlegroups.com |
| Gruba uye olmak icin | : | ozgur-gundem+subscribe@googlegroups.com |
| Grup kurucusuna yazmak icin | : | 0raj.p0yraz@neomailbox.net / oraj.poyraz@openmail.cc |
| Grup Sayfamiz | : | https://groups.google.com/g/ozgur-gundem/ |
| Arzu ederseniz bloguma da goz atabilirsiniz | : | http://orajpoyraz.blogspot.com/ |
 Özgürlük adam, henüz yeni kurdum.Siyasi iktidarın sürekli yasakladığı, polisiye önlemler ile gizlemeye çalıştığı şeyleri burada biriktireceğim. Videolar, resimler, makaleler falan. | : | http://insulaelibertatis.com/ |
| Eposta adresleri (Derdiniz varsa buradan ulaşın.) | : | 0raj.p0yraz@neomailbox.net oraj.poyraz@openmail.cc HvLWPtIjJR8X@protonmail.com 0PjukdvspdUh@mail2tor.com |
| Tor ağı üzerindeki web siteleri Darkweb diye bilinir, TorBrowser kullancaksınız. | : | http://45m2jpfwn6ydfrqyhw5jbqszyip45pvi6m2cyo3722wyhur6yuitgbyd.onion/ http://kbq4ghhydumvhgvwkccbad5g7ae2yho6a4llxuy2z4oa6dox6gjtngad.onion/ |
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder