SONER YALÇIN: KANUN HÜKMÜNDE KABADAYI
Kabadayı tarihi konusunda ülkemizde pek çalışma yapılmadı. Refi' Cevat Ulunaygibi popüler tarihçiler kabadayıları sadece renkli ifadelerle tasvir etti!
Kazın ayağı öyle değil…
Kabadayı sözcüğünün kökeni ve anlamı konusu bile karışık.
Kimileri Arapçada "almak-tutmak" manasındaki "kabz" kökünden ileri geldiğini sürüyor. Kimileri ise kökenin Türkçe "kaba-dayı" olduğu savunuyor: Yeğenlerini koruyan aile ferdi…
Osmanlı'da kabadayıların ne zaman ortaya çıktığı da belirsiz. Bir iddiaya göre Yeniçeri Ocağı'nın 1826'da kaldırılmasından sonra çıktı.
Detaya boğmayayım…
Kabadayılar hiç görülmemiş kadar geniş ölçüde bir statüyü II. Abdülhamitdöneminde kazandı!
Yıldız Sarayı'nın "onayıyla" kabadayı ile devletin kolluk güçleri ilişkisi iç içe geçti. Bu dönemde kabadayılar "altın çağını" yaşadı!
Meselenin asayişten çok siyasi ayağı vardı:
Meraklılar bilir; Osmanlı'da "Tophane kabadayıları" meşhurdu. Niye?
Tarih: 14 Eylül 1859.
– Aralarında; Süleymaniyeli Şeyh Ahmed Efendi Tophâne Müftüsü Bekir Efendi Fâtih Medresesi hocalarından Nasûhî Efendi Hezargradlı Şeyh Feyzullah Efendi gibi din adamları ve askerlerin bulunduğu…
– Islahat Fermanı'na karşı çıkarak "Şeriata daha uygun bir rejim" kurmak isteyen…
– Fedailer Cemiyeti Abdülmecit'i tahtan indirip yerine Abdülaziz'i getirmek için örgütlendi.
– Tophane'deki Kılıç Ali Paşa Camii'nde "Cuma Selamlığı" sırasında padişaha darbe yapacaklardı. İhbar sonucu basıldılar. Darbe başarısız oldu.
– Gerek Abdülmecit'e bu darbe girişimi…
– Gerek Abdülaziz'in 30 Mayıs 1876'da darbeyle tahtan indirilmesi…
II. Abdülhamit'te "darbe paranoyasına" yol açtı. Askerler orduda çalışanlar ve bazı din adamlarının Tophane'de oturması sebebiyle bu semt özel olarak gözlem altına alındı. Bu maksatla II. Abdülhamit "Tophane kabadayılarından" yararlandı. Nasıl?
EKLEMLEME STRATEJİSİ
– Kamu nizamını sağlamak…
– Asayişi korumak…
– Ve en önemlisi otoritesinin sağlamlaştırılması için…
II. Abdülhamit denetim ve baskı aracı olarak kabadayılardan yararlandı. Özellikle dini-ahlaki değerlerin korunmasından çok siyasi tehlikeleri önleme konusunda bu kaba gücü yanına aldı. Örneğin paralel istihbarat kurmasında kabadayıların rolü büyüktü.
Toplumsal hayatı "gözetleyip-denetleyen" ve sürekli şiddete başvuran kabadayıların ana amacı; halkın değil sadece padişahın çıkarını korumaktı!
II. Abdülhamit'in iç güvenlik politikasına damga vuran bu "eklemleme stratejisi"kabadayıları meşrulaştırdı; onlara "hukuki" statü kazandırdı.
Ulunay "Sayılı Fırtınalar" eserinde şu diyaloğu yazdı:
– Karakolla nasılsın?
– (Kabadayı Hurşit): Onlar beni korur ben onları korurum geçinir gideriz.
Böylece…
Devlet gölgesindeki kanun tanımaz kabadayılar rejimin en nüfuzlu-itibarlı isimleri oldu.
Öyle ki…
II. Abdülhamit Adalı Rum Pandelli'yi alt eden kabadayı Sarraf Niyazi'yi İstanbul Büyükada'ya serkomiser/başkomiser ilan etti! "Harekatınızda tamamiyle serbestsiniz. Adada asayişin sağlanmasını istiyoruz. Ne mümkünse yapınız kimseye hesap vermeyeceksiniz. "
Konu açık… "Düzenin korucusu" kabadayı meselesini uzatmayayım.
Sanırım bu konuyu açmamın sebebini anladınız:
AKP iktidarının çıkardığı son 696 sayılı KHK…
Hani "yeni kabadayılar sistemi" kuran kararname!
Ancak…
Bu konuya geçmeden önce 690 sayılı KHK'yı anımsatmalıyım.
Her iki KHK'yı okuduğunuzda asıl "niyeti" anlıyorsunuz…
MAHALLE BASKISI
II. Abdülhamit'in kabadayıları kuşkusuz karakollar ile iç içeydi.
Ancak "mahallenin dinamiği" bekçiler kabadayıların devlet ile arasındaki en güçlü bağ idi!
Bekçi kabadayının şiddetini meşrulaştırmanın aracıydı.
O dönem düdüğü yok sadece sopası vardı. Bir de yanındaki kabadayı tayfası!
Hatırlayınız:
AKP iktidarı 25 Ağustos'ta 690 sayılı KHK ile devlete artık bekçi alınacağınakarar verdi.
Önce bekçileri "göreve" çağıran KHK…
Sonra sivilleri "göreve" çağıran KHK…
Tesadüf mü?
Bunlar bize "darbe paranoyası" ruh halinden kurtulamayan II. Abdülhamit'in "iç güvenlik icraatlarını" anımsatmıyor mu?
Bekçi "emrine" sokulan milisler!
Devlet "emrine" sokulan yeni kabadayılar!
Tıpkı II. Abdülhamit döneminde olduğu gibi siviller devlet asayiş aygıtıyla bütünleştiriliyor!
Yani…
AKP iktidarı her iki KHK ile… Ali İsmail Korkmaz'ı döverek katleden "sopalı mahalle işbirliğine" hukuksal kılıf buldu.
Evet KHK'daki cümle-sözlük anlamları üzerinde durmak anlamsız!
Türkiye'nin başında II. Abdülhamit "asayiş yöntemini" isteyen AKP iktidarı var.
Evet "hukuk çerçevesini" sadece "darbeyi önleme" olarak
kısıtlamayacaklar; her türlü toplumsal baskının aracı "yeni kabadayılar" olacak.
Aslında…
Bu KHK'lar bize şunu gösteriyor:
– Devlet çok güçsüzdür.
– İktidar çok güvensizdir.
Bu sebeple…
"Sokaktaki eli sopalı adamdan" medet umar hale getirilmiştir Türkiye.
Tüm kurumlarıyla devlet çökertilmektedir.
Ama… Umut vardır:
Yeni Tarih dergisi 6 Haziran 1957 sayısında "kabadayılar" yazısında şöyle diyordu:
"İşte bir zamanlar İstanbul'a musallat olan parazitlerin kökünü çok şükür Cumhuriyet kuruttu. "
AKP ile Cumhuriyet'in farkı budur…
a45UyF587661-171228213256 Oraj Poyraz At Openmail oraj.poyraz@openmail.cc
2018/02/27 00:30 2 65 AtaturkMilliyetcileri@googlegroups.com
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder