MEHMET ALİ GÜLLER: ABD-İran anlaşmasının anlamı
P5+1 ülkeleriyle, yani ABD, Çin, Rusya, İngiltere, Fransa ve Almanya ile İran arasındaki Cenevre müzakereleri anlaşmayla sonuçlandı.
Buna göre İran'ın uranyumu yüzde 5 zenginleştirmesi, artık kabul edildi.
Daha önce İran'a "uranyumu zenginleştirme, bizden zenginleştirilmiş uranyum al" diyen Batı, Tahran'ın kararlılığına boyun eğmiş oldu.
Bu Tahran açısından tarihi bir başarıdır.
Zira ABD, İran'ın nükleer silah üretebileceğini ileri sürerek, uranyumu zenginleştirmesine sürekli karşı çıkıyordu.
Hatta ABD bu nedenle İran'ı ablukaya almış ve ciddi yaptırımlar uygulamıştı.
6 ay geçerli olacak ve ikincisi için geçiş niteliği taşıyacak bu anlaşmayla, İran etrafındaki çemberi kırmış oldu.
Teknik sonuçlar
1) İran bu anlaşmayla ABD'yi, nükleer silah üretme niyetinin olmadığına ve sadece nükleer teknolojiden yararlanmak istediğine "ikna" etmiş oldu.
2) İran uranyumu yüzde 5 zenginleştirebilecek.
3) İran hiçbir nükleer tesisini kapatmayacak.
Ekonomik sonuçlar
1) İran bu anlaşmayla üzerindeki ekonomik baskıyı hafifletmiş oldu.
Yeni yaptırımların uygulanmayacağı, eski yaptırımların da adım adım gevşetileceği bir süreç başlamış oldu.
2) İran bu anlaşmayla ambargoyu delmiş ve halkı için gerekli ürünleri dünya pazarlarından alabilmenin önünü açmıştır.
3) İran petrol ve gazını artık parayla satabilecektir.
Daha önce bazı ülkelerle petrol ve gaz alışverişini takas yöntemiyle yapmak zorunda kalan Tahran, döviz elde edebilecektir.
Siyasal sonuçlar
1) İran, ABD'yi masaya oturmaya mecbur bırakarak, çok önemli bir siyasal başarı kazandı.
2) ABD İran'ın gücünü kabul etmiş oldu.
Irak ve Suriye üzerinden de İran'la çatışan ABD, önemli bir mevzi kaybetti.
3) İran, bu anlaşmayla İsrail'in etkinliğini kırdı.
ABD ve İran arasında mektuplaşmayla başlayan, telefonlaşmayla süren ve dışişleri bakanları seviyesinde ilk temasla taçlanan süreç, İsrail'i zayıflattı.
Hatta İsrail, "ABD olmazsa, İran'a karşı Suudi Arabistan'la ittifak kurarım" dedi.
Olası sonuçlar
1) P5+1 ile anlaşma sağlayan İran, büyük ihtimalle Suriye konulu Cenevre-2 konferansına da artık katılabilecektir.
Konferansta İran'ın olması, Asya cephesini daha da güçlendirecektir.
2) Suudi Arabistan'ın İran'a karşı İsrail'le açık ittifak yapmaya soyunması, bugüne kadar Riyad'la hareket eden Körfez Ülkeleri arasında bir ayrışma yaratacaktır.
Böylece İran, bir cepheyi daha yarmış olacaktır.
3) Batı'nın saldırılarına karşı bir direniş hattı olan İran, Irak, Suriye, Lübnan hattı, daha da güçlenecektir.
4) Üzerindeki ağır baskıyı hafifleten İran, bölge sorunlarına daha fazla odaklanabilecektir.
Hem batısındaki Irak ve Suriye'de, hem de doğusundaki Afganistan'da, bir barış kuşağı oluşturmaya çalışacaktır.
Anlaşmanın Türkiye'ye etkisi
1) ABD'yle anlaşan İran, tıpkı İsrail gibi AKP Hükümeti'ni de yalnızlaştırmış oldu.
AKP Hükümeti iki ileri bir geri götürdüğü İran'la ilişkilerini artık yeniden gözden geçirmek zorundadır.
AKP Hükümeti daha önce ABD tarafından, Batı adına İran'ı masada tutmakla görevlendirilmişti.
Washington Erdoğan'a "kolaylaştırıcı" rolü vermişti.
2) Suriye'ye düşmanlık yapan ve Beşar Esad'ı yıkmaya çalışan AKP Hükümeti'nin karşısında artık İran değil, "Batı'yı anlaşmaya mecbur eden" İran var!
3) Tahran'ın siyasal başarısı, bu ülkenin Kürt meselesinde de bölge adına olumlu adımlar atmasını kolaylaştırabilir.
AKP'nin Diyarbakır'ı merkez yapma çalışması, İran'ın Irak ve Suriye'de daha da artıracağı etkinlikle, sekteye uğrayabilir.
Ankara'nın Bağdat'ı zayıflatmayı amaçlayan Erbil'le yakınlaşması, Tahran'ın baskısıyla sınırlanabilir.
Bitirirken meselenin şu çok önemli boyutuna da dikkat çekelim: Çin ve Rusya, ABD'yi İran'la anlaşmaya mecbur etti.
Sırada Suriye var!"Ortadoğu'da oyun kurucu" olduğunu iddia eden Erdoğan-Davutoğlu ikilisi ise tüm bu süreçlerin dışında...
Pazartesi, 25 Kasım 2013
a45UyF587661-201307301451-10
Bana bir mutluluk soyleyin ki, aci karsiliginda elde edilmemis olsun.
| Kurmus oldugum gruba uye olun Moderasyonsuz, sansursuz ve ozgur bir gruptur: Ozgur_Gundem-subscribe@yahoogroups.com | Ayrilmak isterseniz de : Ozgur_Gundem-unsubscribe@yahoogroups.com | Grup Sayfamız : http://groups.yahoo.com/group/Ozgur_Gundem/ | Arzu ederseniz bloguma da goz atabilirsiniz. http://orajpoyraz.blogspot.com/ |
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder