ATAKAN İSKENDER : F-16 HAKKINDA...
İlk üretilen F-16'lar ile günümüzde uçmakta olan modern F-16 versiyonları arasındaki farkın; 90'ların antenli/tuşlu telefonları ile şimdinin akıllı telefonları arasındaki kadar devasa bir fark olduğu söylenir. Levent Bey bu yazısında F-16 konularında sıklıkla geçen ve genellikle yanlış anlaşılan "block" türleri hakkında bir bilgilendirme yazısı yazarak bu konuda bizleri aydınlatmak istemiş. Daha fazla insana ulaşması için yazıyı benim paylaşmamı rica etti keyifli okumalar dilerim:
"Arkadaşlar bugün sizlere birçok insan tarafından sıklıkla karıştırılan bir konudan bahsetmek istiyorum. Biliyorsunuz F-16'nın çok sayıda türevi ve farklı modelleri mevcut. Bizim kullandıklarımıza biraz daha ağırlık vererek farklı modelleri çok fazla detaya girmeden kısaca tanıtmak istiyorum.
F-16 ilk kez tasarlandığı zaman sadece tek bir görevi vardı. 4. nesil bir gündüz avcısı idi. Kendisinden beklenen tek görev dog-fight yaparak rakibinin arkasına geçmek ve IR güdümlü (ısı güdümlü) füze veya top kullanarak rakibini vurmaktı. Günümüzde ise gerçekten tıpkı bir isviçre çakısı gibi piyade yakın destek görevi hariç hemen hemen her görevi çok iyi yapan çok görevli bir uçağa dönüşmüştür.
F-16 üretim hayatı boyunca sürekli güncellendi ve belirgin güncellemeler blok olarak isimlendirilerek numaralandırıldı. Yalnız burada bir noktaya dikkatinizi çekmek istiyorum. Günümüzdeki gençler bu hatayı çok sık yapıyorlar maalesef. Örnek olarak İphone 7 İphone 6'nın bir üst modeli ya F-16 Block-40'nın F-16 Block-30'un bir üst ve gelişmiş modeli olduğunu zannedenler var. Bu çok yanlış bir düşünce şekli. Aslında her biri farklı görev tanımları olan uçaklardır. İşte ben bu farkları açıklamak istiyorum.
F-16'nın ilk modeli olan YF-16 tek kişik bir gündüz avcısı idi. USAF'ın düzenlemiş olduğu Light Weight Fighter ihalesini kazandıktan sonra F-16A haline evrilen uçakta artık radar vardı ve dolayısı ile uçağımız artık radar güdümlü füze atma yeteneği kazanmıştı. Bu da F-16'nın gündüz avcısı görevine ek olarak önleme yeteneği de kazandığı anlamına geliyordu. Benzer şekilde de F-16B ikli kişilik eğitim modelidir. F-16A kendi içinde Block-1 Block-5 ve Block-10 olarak farklı türevleri barındıran ve hepsi birer gündüz avcısı olan modellerdir. Zaten hepsi zaman içinde F-16 Block-10 haline gelmişlerdir. Hepsi Westinghouse AN / APG 66 Pulse Doppler radarını kullanırlar. Motorları ise Pratt&Whitney F100-PW-200 Turbofan motordur. Full A/B konumunda 23 830 Lb itiş gücü sağlar (106 kN).
F-16 Block-15:
F-16 Block-15 İlk büyük fiziksel değişiklikleri içeren bloktur. Yatay stabilizatörler büyümüş hava alığı kenarına iki pilon eklenmiş AN-APG 66 radarı geliştirilmiş ve kanat altı pilonlarının yük kapasitesi arttırılmıştır. F-16'nın en çok üretilmiş blok versiyonudur. Block-15'te bulunan AN / APG-66 radarı daha büyük bir hava savunma yeteneği için bir track-while tarama modunun erken bir versiyonuna sahipti. Bu sayede nispeten radar menzili artmıştı. F-16 Block-15 ve öncesindeki modellerde gündüz bombardıman yeteneği vardı ama saldırı yeteneği yoktu. Zaten o tarihlerde bu görevleri başka uçaklar yapmaktaydılar.
F-16 Block-15 OCU:
1987'den itibaren Block-15 uçakları Block-15 OCU (Operasyonel Kapasite Arttırımı) haline getirilmiştir. Ana değişiklikler dijital kontrollü motor AGM-65 AMRAAM ve AGM119 Penguin füzelerini yeteneği karşı önlemler ve kokpit geliştirmeleridir HUD ekranı büyümüştür. (Radar altimetresi genişletilmiş bilgisayar kapasitesi data transfer ünitesi dost-düşman tanıma özelliği Tracor AN/ALE-40 chaff/flare dispenseri AN/ALQ-131 ECM pod taşıma yeteneği). Yüklü kalkış ağırlığı 17 tona çıkmıştır. Kullandıkları motorun ismi ise F100-PW-220 Turbofan motorudur.
F-16 Block-20:
Taiwan'a ait 150 adet 15 OCU F-16'sı Blok 20 olarak isimlendirilir.
F-16 Block-25:
F-16A ve F-16B olan isimler artık F-16C ve F-16D olarak değiştirilmiştir. F-16 Block-25 dünyada sadece ABD tarafından kullanılmıştır. AN/APG 66 radarı AN/APG 68 radarı ile değiştirilmiş gece saldırı kabiliyeti verilmiş motor ilk başlarda F100-PW-200 Turbofan iken zaman içinde F100-PW-220E Turbofan ile değiştirilmiştir. 23 770 Lb itiş gücüne sahiptir. Nispeten geliştirilmiş ateş kontrol sistemine ve elektronik karıştırmaya korumalı UHF radyoya sahiptir. Maksimum kalkış ağırlığı 19 640 kg olmuştur.
F-16 Block30:
Türk Hava Kuvvetlerinin F-16 macerası F-16 Block-30'lar ile başlamıştır. Block-30 F-16'lar daha önce üretilenlerden ciddi farklı uçaklardı. Sizlere çok garip gelebilir ama kendisinden önceki ve kendisinden sonraki F-16'lar arasında en iyi it dalaşı yapan F-16 modelidir. İlk olarak General Electric F100 motorunun kullanılabildiği bloklardır. (Block-32'lerde ise motor üreticisi Pratt&Whitney'dir) HARM füzesi taşıma kabiliyeti eklenmiştir. Block-30 uçaklarında hava alığı güçlü General Electric motorun ihtiyacını karşılamak için büyütülmüştür. Block-32'lerde böyle bir değişiklik yoktur. Türk hava kuvvetleri envanterine giren ilk 8 F-16 Block-30 küçük hava alığına sahip uçaklardı. Daha sonra gelenler büyük hava alıklı olanlardır. Bu uçakların motor boşlukları hem GE F100 hem de Pratt&Whitney motorları alabilecek şekilde tasarlanmışlardır. Aynı uçağa Pratt&Whitney motor konarsa uçağın kodu Block-32 olur. Büyük hava alıklı Block-30'lar 5000 pound fazladan itiş gücü sağlayan General Electric F110-GE-100 Turbofan motorunu kullanırlar. Zamanla bu uçaklara "small mouth" ve "big mouth" şeklinde resmi takma isimler de konmuştur. Big mouth F-16 Block-30'lar bugüne kadar tasarlanmış ve üretilmiş F-16'lar arasında en üstün av yeteneğine sahip uçaklardır. Çünkü 28 984 Lb gücündeki motoru ile itiş-ağırlık oranı en yüksek F-16 modelidir. Diğer bütün F-16'lardan daha hızlı tırmanır ve sert dönüşlerde çok daha az enerji kaybeder. Bu sayede big mouth F-16 Block-30 it dalaşının kralı olmuş bir uçaktır. Günümüzde SOLOTÜRK isimli gösteri uçağı bir big mouth F-16 Block-30'dur. Kendisinden önceki Block-40 SOLOTÜRK uçağından daha fazla seyir zevki vermektedir. Bütün dünyada Canard'sız ve TVC'siz uçaklar arasında F-16 Block-30 ile yakın it dalaşı yapabilecek yegane uçak Mig-29'dur. Bu uçağı Türkiye dışında ABD Yunanistan İsrail ve Güney Kore kullanmaktadır ve kendisine sahip olan ülkelerin hava kuvvetleri için çok ciddi bir güç çarpanıdır. Bombardıman ve saldırı yeteneği olsa da asıl tasarım amacı kesinlikle hava-hava görevleridir ve kendisinden önceki diğer bütün uçaklardan kendisinden sonraki de (bazı uçaklar hariç) hemen hemen hepsinden havada it dalaşında üstündür. Bu dünyadaki çok az sayıda insan iki tane big mouth Block-30 F-16'yı clean halde it dalaşı yaparken görmüştür veya görecektir. İnsana çok ciddi seyir zevki verir. Şu kadarını söyleyeyim; Ben çok fanatik bir Beşiktaş'lıyım. Barcelona'yı 3-0 yendiğimiz maçı stada canlı olarak izlerken bile böyle bir zevk almadım. Şampiyonluk maçlarında bile bu kadar heyecanlanmadım. Türkçem o duygularımı anlatmak için yeterli değil.
F-16 Block-40:
F-16 Block-40 ile F-16'lar artık iyiden iyiye çok görevli çok amaçlı uçaklara evrilmişlerdir. F-16 artık sadece hava-hava görevi yapabilen sınırlı bombardıman yeteneği olan bir avcı uçağı değil ciddi oranda caydırıcı etkili ve ölümcül saldırı yeteneğine sahip bir uçak olmuştur. Motoru F-16 Block-30 ile aynı motordur. Fakat daha ağır bir uçak olduğu için Block-30 ile it dalaşı yapmaya kalkarsa sonu hüsran olacaktır. (Yanlış anlamayın lütfen diğer uçaklar ile değil sadece F-16 Block-30 ile) Taşıdığı LANTIRN podları ile geceleri yer değiştiren hareketli hedeflere hem bombardıman hem de saldırı yeteneği vardır. Block-40 ile F-16'lar için gece gündüz farkı kalmamıştır. Görev tanımları değişmiştir. Block-30 ile ulaşılan hava-hava görevlerinin nirvana düzeyine bir de hava-yer görevleri eklenmiştir. Her türlü GPS ve lazer güdümlü bomba taşıyabildiği gibi havadan yere saldırı için üretilmiş olan bütün füzeleri de taşıyabilir. Zaman içinde geçirdiği modernizasyonlardan sonra LANTIRN podu yerine daha gelişmiş olan Sniper podu veya Aselpod taşıyabilir. Radarı yer takip moduna da sahip olduğu için geceleri zifiri karanlıkta çok alçak irtifadan uçarak düşman radarlarına asla görünmeden düşmanın kalbine kadar gidip bombardıman veya saldırı yapabilir. Motoru General Electric F110-GE-100 olanlarının ismi Block-40 Pratt & Whitney F100-PW-220 olanlarının ismi ise Block-42'dir.
F-16 Block-50:
GPS/INS oldukça geliştirilmiştir. Tüm uçaklarda kaska monteli izleme sistemi mevcut olup HUD dışında da kilit ve atış imkanı sağlar. Harpoon ve diğer gelişmiş silahları taşıyabilir. Block-50'lerde motor olarak General Electric F110-GE-129 motoru kullanılırken Block-52 lerde F110-PW-229 motoru kullanılır. İlave olarak Block 50D/52D Wild Weasel versiyonu gelişmiş bir anti-hava savunma sistemi kapasitesi sunar. Bu kapasite AN-ASQ-213 HARMS hedefleme sistemi sayesinde kazanılmıştır. Ayrıca ALQ-119 karıştırıcı podunu taşıyabilir. F-4G Wild Weasel'lerin emekli olmasının ardından SEAD görevlerinin vazgeçilmez ve tek uçağıdır. Motor gücü 29 000 Lb'dir. Yani motoru F-16 Block-30'un motorundan daha güçlüdür ama Daha ağır olduğu için itiş-ağırlık oranı Block-30'ların gerisindedir. O yüzden Block-30 ile it dalaşı yapmaya kalkarsa sonu hüsran olur. Öncelikli olarak hava-yer görevleri için tasarlanmış bir uçaktır. Ama çok görevli olduğu için Sidewinder veya AMRAAM füzelerini de taşıyabilir. Gemilere saldırmak için üretilmiş füzeleri de taşıyabilir. Aviyonikleri kokpiti navigasyon ve kriptolu haberleşme sistemleri ve radarı Block-40 ile kıyaslanırsa çok gelişmiştir.
F-16 Block-50+:
Günümüzün modern çok amaçlı uçağıdır. F-16 Block-50 ile temel farkı ise 2271 litre hacimli gövde üzerinde taşınan CFT (ek yakıt tankı) ve AN/APG-68 V(9) radarıdır. Bu radar Westinghouse üretimi son derece gelişmiş bir radardır ve hava-hava veya hava-yer modunda çalışabilir. Aynı anda 23 hava hedefini takip edip bunları gelişmiş bilgisayarında hedef önceliği sırasına sokup aynı anda 6 tane hava hedefine saldırabilir. Aynı anda 6 hadefe saldırabilmesinin nedeni ise F-16'nın aynı anda 6 tane radar güdümlü füze taşıyabilmesidir. Artırılmış menzili ciddi oranda caydırıcıdır ve günümüzde NATO'nun ana muharebe uçağıdır. Batı bloğu tarafından üretilen hemen hemen bütün füze veya bombaları taşıyabilir. Çok gelişmiş pasif algılayıcıları RWR cihazları gelişmiş karıştırıcı podlar ve gece saldırı podları taşıyabilir. Tam bir ölüm makinasıdır. F-22 ve F-35'de kullanılan RAM boya benzeri bir boya ile kaplı olduğu için radar izi azaltılmıştır. Fiyat/perfonmans açısından da çok efektiftir. Ama tıpkı Block-40 veya Block-50 gibi F-16 Block-30 ile it dalaşı yapmasa kendisi için iyi olur. Pratt & Whitney F100-PW-229 Turbofan motor kullanan modelinin ismi ise F-16 Block-52+'dır.
Bunlrın dışında F-16 Block-60 F-16 Air Defence Fighter F-16N RF-16 F/A-16 QF-16 F-16/101 F-16/79 F-16 AFTI F-16 Vista F-16 XL F-16CCV F-16GCAS F-16 LOAN F-16 ES F-16X F-16 SFW F-16FSX-F2 F-16 Various US Tri-Service Aircraft Designations isimli modelleri de vardır. "
https://www.facebook.com/groups/977424115703946/permalink/1647488542030830/
SEHRIN USTUNDEN GECEN BULUTLAR
. . . . . .
Bakip imreniyorum akinina
Sehrin ustunden gecen bulutlarin,
Belki gidiyorlar yakinina
Ruyamizi kusatan hudutlarin.
Evler, agaclar, sular, ben bu an
Sanki bulutlarla bir, akiyoruz;
Onlarin hevesine uyaraktan
Cenup ufuklarina bakiyoruz.
Biz de hafif olsaydik bir ruzgardan,
Yer alsaydik su bulut kervaninda,
Guzele?e ve Yeni?ye dogru kosan
Bu sonrasiz gidisin bir yaninda;
Daglara, denizlere, ovalara
Uzansaydik yagarak iplik iplik
Tohumlari susamis tarlalara
Bahar, golge ve yagmur goturseydik.
Bakip imreniyorum akinina
Sehrin ustunden ucan bulutlarin.
Gidiyor, gidiyorlar yakinina
Ruyamizi kusatan hudutlarin.
Ahmet Muhip DRANAS
--
Kendisini ovenlere aynen katildigini soyluyor.
(Sikke-i Tasdik-i Gaybi s.265)
Said Nursi den zirvalar.
--
Ut ameris, amabilis esto
Sevilmek icin sevecen ol.
Latin Atasozu
--
Ovunerek yasayanlar dovunerek olurler.
Anonim Nasihat
a45UyF587661
--
Grup eposta komutlari ve adresleri | : | |
Gruba mesaj gondermek icin | : | ozgur_gundem@yahoogroups.com |
Gruba uye olmak icin | : | ozgur_gundem-subscribe@yahoogroups.com |
Gruptan ayrilmak icin | : | ozgur_gundem-unsubscribe@yahoogroups.com |
Grup kurucusuna yazmak icin | : | ozgur_gundem-owner@yahoogroups.com |
Grup Sayfamiz | : | http://groups.yahoo.com/group/Ozgur_Gundem/ |
Arzu ederseniz bloguma da goz atabilirsiniz | : | http://orajpoyraz.blogspot.com/ |
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder