---

EKONOMİK AÇIDAN BAKILDIĞINDA ŞEREFSİZLERİ DE SEVERİM!

Dünya Bankası Baş Ekonomisti Paul Romer, rapor yazan analistlere, "Ülen, az bi anlaşılır yazın, insan okuyacak bunu" kabilinden şeyler dediği için maalesef işinden oldu. Keşke söylemeseymiş de işinden olmasaymış, zavallıcık. Çünkü bunun için artık çok geç. Ekonominin dilinin düzelmesi artık mümkün değil. Bundan sonra yapacağımız şey, anlıyormuş gibi yapıp kafa sallamak.

*

Hani, Pablo Neruda demiş ya, "dünya tümüyle başka bir şeyin metaforu" diye. İşte, piyasalar da aynen böyle, başka bir şeyin metaforu; ama neyin?

*

Metaforlar bir şeyi başka bir şeye göre düşünme imkanı sağlayan dil araçlarıdır. Doğaları gereği kavramsaldırlar. Mesela "vakit nakittir" aşina bir metafordur; ama kelime anlamları açısından bakıldığında vakit ne nakittir ne de nakit vakit olabilir. Kelimelerin ötesinde başka bir anlam vardır burada. Adeta yeni bir kavram yaratır. Emek, ücret, maaş, saatlik ücret, mesai gibi kavramların zamanı paraya çevirme mekaniğinden yola çıkarak zamanın para anlamına geldiğini söyler ve bunu dikte eder. İşte, ekonominin dili metaforların yarattığı bu dildir. Özü, bir tür şeyi başka bir tür şeye göre anlama ve tecrübe etmeye dayanır. Doğrudan bir anlatım yoktur. Böyle olunca da herkesin anladığı farklı olacaktır elbette.

*

Paul Romer'i işinden eden bu metafor dünyasının nasıl işlediğini anlamak için gelin küçük bir araştırma yapalım. Raporlar yerine ekonomi haberlerinin başlıklarını kullanalım. Örnek olarak da piyasa kavramını ele alalım. Haberleri okuyarak piyasanın ne demek olduğunu anlamaya çalışalım.

*

Piyasa nedir dersiniz?

*

Piyasa evdir!

Bir ev için kullanılan sözcüklerin piyasalar için de aynen geçerli olduğunu aşağıdaki başlıklardan görebilirsiniz: (Evle ilgili kavramlar tırnak içine alınmıştır.)

*

Piyasaların "temel" göstergeleri düzeliyor.

Piyasalar Opec verisinden "destek" aldı.

Piyasalar için büyük "çöküş" başladı mı?

Suçlamayı bırakalım, piyasaları yeniden "inşa etmeye" başlayalım.

Üç borsa tek "çatı" altında toplanıyor.

*

Piyasa insandır!

Yukarıdaki ifadelerden piyasanın ev olduğunu düşünebilirsiniz ama bu biraz erken bir karar olabilir. Piyasalar aslında insandır.

*

Yastık altı altın piyasası servet "doğurdu".

Serbest piyasanın "babası" Friedman'dır.

Daha çok kazanmak için piyasalara "kafa tutmak" gerekiyor.

Anapara korumalı fon piyasası "öldü".

Türev ürünler piyasası "emekleme" döneminde.

*

Piyasa bitkidir!

İnsanla ilgili bazı kavramlara bakarak piyasanın insan olduğunu düşünüyorsanız yine yanılıyorsunuz. Çünkü piyasa bitkidir.

*

Yeni düzenlemeler ile istihdam piyasası "meyve vermeye" başladı.

Piyasalara yönelik Merkez bankası tedbirleri daha "dalındayken" öldü.

ABD emlak piyasası yeniden "filizleniyor".

Faiz indirimi piyasalarda ümitleri yeniden "yeşertti".

Fed piyasalara ümit "ekti".

*

Piyasa modadır!

Piyasalar bitki de değilse o zaman kesin modadır.

*

Tahvil piyasasının "modası geçti".

Opsiyonlar bu ara "revaçta".

Piyasalarda yeni "trendler".

Yerli incir piyasada "rağbet" gördü.

Yellen'in politikası "eski moda" mı?

*

Piyasa hastalıktır!

Piyasalar moda değil, hastalıktır.

*

Yunanistan krizi tipik bir "hasta" ekonomisi.

Mortgage krizi "bulaşıcı hastalık" gibi yayılıyor.

Fed sonrası piyasalar "iyileşiyor".

Piyasalarda "gergin" bekleyiş.

Kriz "mikrobu" tüm piyasalara sıçradı.

*

Piyasa deliliktir!

Hayır hayır, piyasa hastalık değil deliliktir.

*

Dolar "çıldırdı".

Piyasaların "aklını başından alan" faiz kararı.

Emlak piyasası "çılgına döndü".

Veriler kötü gelince piyasa "çıldırdı".

Cari açıktaki genişleme "çılgınca".

*

Piyasa duygusaldır!

Piyasa bazen de kahraman bir savaşçı gibi duygusaldır.

*

Dolarda "şiddetli" yükseliş.

Piyasaları "şaşkına çeviren" tombul parmak iddiası.

Merkez dik durdu, dolar "çarpıldı".

Altın ve gümüş kazandırdı, dolar "nakavt".

Güçlü dolar haftaya "damgasını vurdu".

*

Piyasa kumarhanedir!

Ve nihayetinde bilindiği üzere kumar oynanan yerdir.

*

Piyasalar Trump'ın "kumarına" katıldı.

Faiz kararı piyasalara "koz" verdi.

Piyasa oyuncuları "kartları doğru oynamalı".

Rusya enerji piyasasına "blöf mü yapıyor"?

Piyasalar "casino" gibi.

*

Yukarıdaki ifadelerden basit bir kavram olan piyasanın ne olduğunu bile tam olarak anlayamazken, koskoca bir ekonomiyi bu haberleri okuyarak anlamak mümkün olabilir mi? Elbette ki hayır. Çünkü metaforsuz, doğrudan anlayabileceğimiz hiçbir kavram ekonomi haberciliğinde artık mevcut değil.

*

Ne diyelim, anlamasak da mecburuz okumaya; ekonomisiz olmuyor çünkü. Tek üzüntümüz Paul Romer'in işini kaybetmesi. Keşke 54 yıl önce bugün kaybettiğimiz şair Nazım Hikmet'in şu dizelerini analistleri azarlamadan önce hatırlayabilseydi:

*

Her zaman doğru değildir elbet seçimlerim.

Zaman gelir "şerefsizleri" de severim.

 

---

a45UyF587661-170604103411 Oraj Poyraz At Alpinaasia oraj_poyraz@alpinaasia.com
2017/06/04  10:20 2  65  alelma@yahoogroups.com

 

--

Yasamanin tadini cikarmaktan korkana aptal derim.

Albert Camus

Anadolu daki Milliyetci hareket bosa gitmeye mahkumdur...

Ingiliz Muhipler Dernegi Baskani,
Adliye Nezareti Mustesari ve yazar Sait Molla - 01.05.1920

Asla rakibinizin ustun bir yani oldugunu kabul etmeyin.

Joseph GOEBBELS
(Hitler in Propaganda Bakani)

Grup eposta komutlari ve adresleri	:
Gruba mesaj gondermek icin	:	ozgur_gundem@yahoogroups.com
Gruba uye olmak icin	:	ozgur_gundem-subscribe@yahoogroups.com
Gruptan ayrilmak icin	:	ozgur_gundem-unsubscribe@yahoogroups.com
Grup kurucusuna yazmak icin	:	ozgur_gundem-owner@yahoogroups.com
Grup Sayfamiz	:	http://groups.yahoo.com/group/Ozgur_Gundem/
Arzu ederseniz bloguma da goz atabilirsiniz	:	http://orajpoyraz.blogspot.com/

BitCoin URL: 16496HKpgEEpx1d6t688HiXXdJP5jdA9xo