Ne varsa gençlerde var.
Yürü kardeşim seni kim tutar.
Oraj POYRAZ ( 0raj.p0yraz@neomailbox.net / oraj.poyraz@openmail.cc / oraj_poyraz@alpinaasia.com )
L2fSIJNoA0xfSNxA
KAAN SEZYUM : HELAL ET…
02.08.2017
"Helal et abicim…" cümlesini en çok nerede duyduğumu söyleyeyim. Belki sizin de böyle bir anınız olmuştur. Hani taksi şoförü kendince mini çakallıklar yapıp taksimetreyi bir iki lira daha kitlemiştir size, sonrasında da ücretin üzerini verecek bozuk parası yoktur. Sizi hem kazıklar hem de paranızın üzerine yatar ya. İşte o anda ağızdan çıkar o tuhaf tonlamalı "Helal et abicim" lafı… Sanki ben "Helal olsun" desem, yaptığı tüm mini çakallıklar, adam kazıklamalar, görevini hakkıyla yapmamalar birden buharlaşıp uçacaktır.
Ben genelde birisi bana "Helal et" dediği zaman hep "Ya nerede kazıklandık acaba?" diye düşünüyorum. Çünkü zaten ücretini verdiğim hizmetten memnun kalsam parayı uzatırken "Üstü kalsın, çok teşekkürler" derim. Öyle olduğu durumlar da oldu illa ki. Tüm taksiciler sizi Game of Thrones'taki gibi kazıklamaya çalışmıyor. Ama ne zaman bana birisi "Helal et abicim" dese, ister istemez kazıklandığımı hissediyorum. Tamam her zaman nerede kazıklandığımı tam anlamasam da bir şekilde üçkağıda gelmişiz işte. Bir de üzerine çakallık yapan "Helal et" deyip kendini aklamaya çalışıyor ya, işte o zaman contalar biraz zorlanıyor. Diyeceğim o ki Mersedes İşleri Başkanımız veda konuşmasında "Helal edin" dediğinde de aklıma direkt bu geldi.
Şimdi bizde biliyorsunuz hiçbir şey üretmeden sırf şekille işleri yürütmek mümkün. Mesela meclis başkanı olup yaptığınız işinizin kalitesini artırmak için "2012 tarihli Mercedes makam aracımız iyice 'beni bırak' dedi. Tamircinin adresini almış hep orada git gel, git gel. Yeni araba lazım…" diyebilirsiniz. Sonuçta 5 yıllık Mersedes zaten iyice cacığa bağlamıştır diye düşünüyorum. Bir de bizimkilere Mersedes'in en kalitesiz modellerini alıyorlar herhalde. Sonra da Mersolar modifiye üzerine modifiye geçirince herhalde 4 yılda pert, 5 yılda da hurda hale geliyorlar. Ayrıca bizim şoförlerimiz sürekli 7000 devirde manuel vitesli kullandıklarından (bu arada prosedür gereği ayak sürekli debriyajda ve el freni çekili olarak kullanılıyor bizim makam araçları) araba artık konuşmaya başlamış… İşte böyle Alman kardeş, gururla Alman diye araba yaparsın, "Almanya akıllı olsun" diyenler gelir, senin o 10 yılda bozamadığın arabayı 4-5 yılda bayıltırız. Araban bile kendini tanıyamaz hale gelir bir de üstüne Türkçe öğrenip "Beni bırak" demeye başlar… Ya işte bizde böyle seçmen kardeş. Neyi seçecen ki ortamda?
Devlet ve Mersedes işleri bizde birbirinden bir türlü ayrılmaz. Şaibeli taciz skandallarına adı karışmış vakıflar pışpışlanır, Mersedes'e binilir, "İbret olsun diye iade edeceğiz" denir, sonra yine aynen ful mama yenerek Mersedes'e binilir. Sonuçta bizi bu dünyada zırhlı Mersedes, öteki dünyada ise güzel ahlakımız koruyacak. Hadi öteki tarafta işler sıkıntılıysa bari adamlar bu tarafta rahat yaşasınlar. Bi zırhlı Mersedesleri var, onu da çok görüyorsunuz şu insanlara. Yazık yani…
Neyse dedim ya bizde devlet ve Mersedes işleri birbirine girmiş durumdadır. Kimse Mersedes'i bırakmak istemez. Bırakmak istemez ama sürekli de yeni Merso gelsin ister altına. Çünkü şu güzel ülkenin bizi en güzel ve ahlaklı şekilde yöneten güzel insanları için en güzeli o zırhlı Mersedes'tir. Başka bir yerde değil, huzur zırhlı Mersedes'te.
Ha bir de "Babanın şehvetle kızını öpmesi ya da şehvetle ona sarılmasının nikâha bir etkisi yoktur" ve "Babanın kızını kalın elbiselerden tutarak ya da vücuduna bakıp düşünerek, şehvet duyması, bu tür bir haramlık oluşturmaz. Ayrıca kızın, 9 yaşından büyük olması gerekir"…
a45UyF587661-170802182735 Oraj Poyraz At 0raj.p0yraz@neomailbox.net 0raj.p0yraz@neomailbox.net
2017/08/03 09:28 2 65 alelma@yahoogroups.com
Insan beyni evrilmis bir biyolojik zihin olmanin yani sira muzigin, okumanin, resim yapmanin, bilgisayar programlamanin icadiyla birlikte ortaya cikan cesitli dogadisi sorunlari da cozmek uzere sosyallesmis bir kulturel zihin dir.
Kulturel zihin ise dusunumseldir; kendi uzerine dusunur.
Zihin bir anlamda onun hakkinda konusmamizi ve dusunmemizi saglayan seyin de kendisidir.
Zihin ve Beyin / Angus GELLATLY & Oscar ZARATE
Ahzab Suresi 50.Ayet:
Ey Peygamber!
Mehirlerini verdigin hanimlarini, Allah in sana ganimet olarak verdigi ve elinin altinda bulunan cariyeleri, amcanin, halanin, dayinin ve teyzenin seninle beraber goc eden kizlarini sana helal kildik.
Bir de Peygamber kendisiyle evlenmek istedigi takdirde, kendisini peygambere hibe eden mumin kadini, diger muminlere degil, sirf sana mahsus olmak uzere (helal kildik).
Kuskusuz biz, hanimlari ve ellerinin altinda bulunan cariyeleri hakkinda muminlere neyi farz kildigimizi biliriz.
(Bu hususta ne yapmalari lazim geldigini onlara acikladik) ki, sana bir zorluk olmasin.
Allah bagislayandir, merhamet edendir.
Kur an-i Kerim in bazi ayetlerine iliskin mazeretler:
1- Bu ayetler yanlis tercume edilmis!
2- Bu ayetler yanlis anlasilmaya musait yani herkes anlayamaz!
3- Bu ayetler zaman asimina ugradi yani bugun gecersiz!
4- Bu ayetler cag disi yani Islam da reform yapilmasi lazim!
5- Bu ayetlere iman etmek imkansiz ama yine de ben bir muslumanim!
Mazeretlerin Cevaplari:
1- Diyanet Vakfi Meali ni, konularinda uzman Ilahiyatci Heyet hazirladi. En cok itibar edilen meal. Heyetteki herkesin yanlis tercume yapmasi imkansiz. Hal boyle iken bu mazeret gecersizdir.
2- Kur an-i Kerim i herkesin anlayabilecegine dair ayetler var* ve zaten bu sebeple indirilmis . Tersi ise adaletsizlik olur cunku herkesin anlayamayacagi ve yanlis anlasilmaya musait bir kutsal kitap gondermek Allah a yakismaz. Bir sakinca da sudur; Muslumanlara siz Kur an i anlamazsiniz, sadece biz anlariz diyen ruhban sinifi olusur ki Islam da ruhbanlik haramdir. Hal boyle iken bu mazeret gecersizdir.
3- Kur an in, kiyamete kadar , cihansumul(evrensel) yani her zaman ve her yerde hukmunun gecerli olduguna inanmak farzdir. Hal boyle iken bu mazeret gecersizdir.
4- Allah 21. yuzyilin hayat sartlarini ve yasam bicimini ezelden beri bildigine gore Allah in bu durumu hesaba katmadigi ni iddia etmek Allah a karsi cok buyuk bir iftiradir. Hal boyle iken bu mazeret gecersizdir.
5- Bu ayetlere iman etmeyenin adi Musluman degil Kafir dir.** Hal boyle iken bu mazeret gecersizdir.
*Bakiniz: Nahl Suresi 89. Ayet, Enam Suresi 38. Ayet, Maide Suresi 15. Ayet, Hac Suresi 16. Ayet.
**Bakiniz: Bakara Suresi 85. Ayet ve Maide Suresi 44. Ayet.
DOGA YASALARI UZERINE DUSUNCELER -12-
Kuantum kurami giderek artan bicimde fizikcilerin deney ve calismalarina yerlestikce, kafalarda zaman kavramimiz hakkinda sorular ve supheler olusmaya basladi. Tipki cevremizdeki diger seyler gibi, zaman da sorgusuz sualsiz kabullendigimiz bir gercekliktir. Oysa kuantum fizigi, gecmis , simdi ve gelecek anlayisinda devrimci fikirlere yol acmaktaydi. Gelecegin belirsiz olmasina karsilik, hicbirimizin gecmis hakkinda suphesi yoktur. Cunku gecmisin izleri simdi icindeki durumumuzu etkiler. Bir kaza gecirmis ve kolumuzu kaybetmis isek, bunun acisini omur boyu tasiriz. Bu net bir gercekliktir. Ama, adina gecmis dedigimiz sey, hep alistigimiz gibi, ke$iksiz ve tek yonde akan bir cizgi midir? Bu konuya girmek icin atom alti parcalar seviyesinde, fizikci Richard Feynman in calismalarina goz atmak gerekiyor.
Kuantum kuraminin butunluge kavusmasi icin, daha once farkli fiziksel cercevelerde ifade edilen yasalarin kuantum cercevesine gore izah edilmesi, formule edilmesi gerekiyordu. Ilk olarak elektromanyetizma kurami kuantum fizigine uyarlandi ve buna kuantum elektrodinamigi veya kisaca KED denildi. Alintiliyorum.
Elektromanyetik alanin kuantum kurami, KED, 1940 larda Richard Feynman ve digerleri tarafindan gelistirildi ve butun kuantum alan kuramlarina model olusturdu. Belirtmis oldugumuz gibi, kla$ik kuramlarda kuvvetler alanlar tarafindan aktarilirlar.
Bu alan konusu her zaman tartismalara yol acmistir. Bir yerlerde bir hareket, bir etki varsa, genelde bunun yayilabilmesi icin bir alana ihtiyac oldugu dusunulur ki pek de haksiz bir dusunce sayilmaz. Kuantum kurami ile, bazi esrarengiz alanlar aramak yerine kuvvetin nasil iletildigi onem kazanmaya basladi.
Ancak kuantum alan kuramlarinda kuvvet alanlari bozon denilen cesitli temel parcaciklardan olusmustur. Bozonlar kuvvet tasir; madde ve parcacik arasi gidip gelerek kuvvetin aktarilmasini saglarlar. Madde parcaciklarina fermiyonlar denir. Elektronlar ve kuarklar fermiyonlara ornektir. Foton veya i$ik parcacigi ise bozona ornektir. Elektromanyetik kuvveti ileten bozondur. Bir madde parcacigi -ornegin bir elektron- bir bozon veya kuvvet parcacigi yayar ve geri teper, tipki mermisini firlattiktan sonra geri tepen bir top gibi. Sonra kuvvet parcacigi bir baska madde parcacigi ile carpisarak sogurulur ve o parcacigin hareketini degistirir.
Elektron gibi parcaciklar carpisarak atom ici bir tepkime olusturur ve bir ust enerji seviyesine sicrarlar. Sonra elektron yeniden orijinal seviyesine doner ve bu arada foron enerji paketcigini firlatir. Bu, tipki bir topun doldurularak ates etmesi ve sonra geri tepmesi gibidir.
Sogurulma, isigin madde ortami tarafindan emilmesidir. Bu surec icinde fotonu (i$ik enerji paketcigini) emen elektronlar bir ust seviyeye sicrama yaparlar. Bir elektron grubunun cekirdek etrafinda bulunma olasiliginin en yuksek oldugu seviyeye orbital denir. Isigi soguran elektronlar belli bir enerji seviyesine sahip olan orbitallerde toplanirlar. Isigin enerjisi dalga boyu ile, yani sinuzoidal salinimdaki tepe boylari arasindaki mesafe ile ters orantilidir. Dalga boyu arttikca enerjisi azalir, fakat dalga boylari birbirine yaklastikca enerjisi artar.
KED in ongoruleri test edilmis ve deney sonuclariyla buyuk bir uyumluluk gosterdigi anlasilmistir. Ancak KED in gerektirdigi matematiksel hesaplamalari yapmak son derece zordur.
Dr Hawking in belirttigi, KED hesaplamalarindaki matematiksel zorluklar, evrenin erken donemindeki olasi halini tahmin etmek icin yapilan calismalarda adeta bir kabusa donusecektir. Evrenin en erken donemindeki, buyuk patlamanin ardindan gelen donemdeki kisacik zamanin su ana kadar bildigimiz 4 temel evrensel kuvveti dogurdugu varsayilmaktadir: kutle cekim kuvveti, elektromanyetik kuvvet, zayif ve guclu nukleer kuvvetler. Evrenin temel kuvvetlere yol verdigi zaman parcacigi 10 uzeri eksi 43 saniye olarak tahmin edilmektedir. Tam olarak : 0,0000000000000000000000000000000000000000043 saniye.
Ama gercek zorluk surdan kaynaklanmaktadir. Parcacik degisim cercevesine, bir kuantim kosulu olarak, etkilesimin gerceklesmesini saglayan parcacigin butun gecmisleri iceriyor olmasini da eklediginizde -ornegin kuvvet parcaciklari her bicimde takas edilebilir- matematiksel hesaplamalar oldukca karma$ik hale gelir.
Peki, bu durumu biraz olsun basitlestirmenin bir yolu olabilir mi? Iste Richard Feynman in da yaptigi budur. Feynman nerdeyse anlasilmaz hale gelen ve olasi her kuvvet takas durumunu ifade etmeye calisan formuller yerine, elektronlarin birbiriyle carpisip nasil foton takas ettiklerini gosteren ayri ayri diyagramlar gelistirmistir.
Neyse ki, Feynman alternatif gecmisler kavramini gelistirmenin yani sira, farkli gecmisleri aciklamak icin cok iyi bir grafik yontem gelistirdi. Bu yontem gunumuzde sadece KED de degil, butun kuantum alan kuramlarinda uygulanmaktadir.
Feynman in grafik yontemi gecmisler toplami icindeki her kavrami gozumuzde canlandirabilme olanagi saglar. Feynman diyagramlari denilen bu resimler modern fizigin en onemli araclarindan biridir. KED de butun olasi gecmisler toplami, bir Feynman diagramlari toplami olarak temsil edilebilir. Diyagramlar elektromanyetik kuvvet ile birbirinden uzaklasan iki elektronun gidecegi bazi olasi yonleri gosterir. Bu diyagramlardaki duz cizgiler elektronlari, dalgali cizgiler ise fotonlari temsil eder. Zamanin asagidan yukariya dogru ilerledigi dusunulur ve cizgilerin birlestigi yerler fotonlarin ciktigi veya soguruldugu noktalara denk gelir.
Burda bir seyi eklemem gerekir. Feynman diyagramlarini sadece grafik cizimler olarak dusunmemek gerekir. Bu diyagramlarda elektronlarin her hareketinin ve foton takaslarinin kendi matematiksel formulleri bulunmaktadir.
Ust resimde gorulen diyagramda birbirine yaklasan iki elektron, bir foton takas etmisler yollarina devam etmislerdir. Iki elektronun elektromanyetik olarak en basit etkilesimi budur; ama biz olasi butun gecmisleri dusunmek zorundayiz.
Feynman diagramlari matematiksel olarak sonsuz sayida olasilik icerebilir. Mesela baska bir foton takasi durumunda iki elektron birbirlerine yaklasir ve uzaklasir ama uzaklasmadan once iki foton takas ederler. Bu arada pozitron emisyonu (sogurulmasi) denen olay gerceklesir. Pozitronlar elektronlarin anti parcaciklaridir. Elektronun negatif (eksi) yukte olmasina karsilik pozitronlar pozitif (arti) yuktedirler. Baslangicta pozitronlarin aslinda proton oldugu zannediliyordu, fakat Schrodinger denklemlerinin yeniden analizi yapilirken bunlarin ayri parcaciklar oldugu farkedildi. 1932 yilinda ise kozmik isinlar (uzaydan Dunya ya ulasan parcaciklar) araciligi ile pozitronlarin varligi bilimsel olarak ispatlandi. Pozitronlar, Lepton ailesine girerler ve maddenin temel yapi taslarindan kabul edilirler. Leptonlar ise atomun kimyasal ozelliklerini belirler. Yunanca ufak sey anlamina gelen bir kelimeden turetilmislerdir. Lepton turleri. (Karsitlari ile birlikte) = Elektron-pozitron, muon/antimuon, tau/antitau.
Alintilara devam ediyorum.
Feynman diyagramlari yalnizca etkilesimin nasil olabilecegini resmeden ve bu etkilesimleri siniflandiran zekice bir yontem degildir. Feynman diyagramlari, her bir cizgiyi ve koseyi matematiksel bir tanim olarak okumamizi saglayan kurallar icerir. Iki elektronun verili bir baslangic momentumu ile birbirine yaklasma ve sonunda belirli bir nihai momentumla uzaklasma olasiligi, her bir Feynman diyagraminin katkisinin toplanmasiyla elde edilir. Bu epeyce bir calisma gerektirir; cunku belirttigimiz gibi sonsuz sayida diyagram vardir.
Konu sonsuzluga geldiginde hem uzay seviyesinde, hem de atom ve atom alti seviyesinde zorluklara rastlaniyor. Cunku -tuhaf gorunebilir- cok sayida sonsuzluklar varmis gibi anlasilmasi zor sonuclar ortaya cikmakta. Ozellikle evrenin genislemesi ve kara deliklerin dogasi gibi konularda bu durum gecerli.
Feynman diyagramlarinin KED tarafindan tanimlanan surecin olasiliklarini gorebilmek ve hesaplayabilmek icin fizikcilere muazzam yardimi olmustur. Ancak kuramin onemli bir sorununun cozmeye yetmediler. Sonsuz sayidaki farkli gecmisin katkisini topladiginizda, elde edeceginiz sonuc da sonsuz olacaktir. Sonsuz bir toplamdaki ardi$ik terimler yeterince hizli azalirlarsa toplamin sonlu olmasi mumkundur; ancak ne yazik ki bahsettigimiz durumda bu gerceklesmiyor. Ozellikle, Feynman diyagramlari toplandiginda yanit elektronun sonsuz bir kutleye yuke sahip olduguna isaret eder. Bu sacmadir; cunku kutleyi ve yuku olcebiliyoruz ve bunlar sonsuz degil. Bu sonsuzluklarla basa cikabilmek icin renormalizasyon (yeniden normallestirme) denilen bir yontem gelistirildi.
Sonsuzluk renormalizasyonlari ayri bir konu. Simdi ise su gecmis kavramina geri donmek isterim. Cift yarik deneyi ve bundan yola cikarak yapilan deneylerde elektronlarin bir tur total gecmis bilgisine sahip olduklari ortaya cikmaktaydi. Sanki, bir yerden gecmeden once her yeri dolasiyorlar, olasi yollar hakkinda bilgi ediniyorlar ve sonra karar veriyorlar gibiydi. Elektonlarin bu bilgisine hangi yol bilgisi adi verildi. Elektronlar seviyesinde gecmis bizim alistigimiz gecmis bilgisinden epey farkliydi. Bizim bildigimiz gecmis, tamamlanmis ve bitmis olaylar dizisinin bilgisiydi. Oysa elektron seviyesinde gecmis ise bir dizi olasiliklar toplamiydi. Bu durumda, -en azindan atom alti parcaciklar seviyesinde- evrenin bir tek tarihi veya gecmisi yoktu. Dr. Hawking den alintilamaya devam ediyorum.
Gecmisin belirli bir bicimi yoktur derken, bir sistem uzerinde simdiki zamanda yaptigimiz gozlemin, onun gecmisini etkiledigini soylemekteyiz. Bu durum fizikci John Wheeler in gerceklestirdigi bir deneyle, gecikmis secilim deneyi ile oldukca dramatik bir sekilde gosterilmistir. Sematik olarak, gecikmis secilim deneyi daha once gordugumuz gibi parcacigin yolunu gozlemleme seceneginin oldugu cift yarik deneyine benzer. Farki ise, gecikmis secilim deneyinde bu yolu gozlemleyip gozlemlemiyeceginize dair karari parcacigin ekrana carpma aninin hemen oncesine kadar ertelemenizdir.
Gecikmis secilim deneyinin sonuclari, hangi yol bilgisini elde etmek icin yariklari gozlemlemeyi (yada gozlemlememeyi) sectigimiz deneyin verileriyle aynidir. Ancak bu durumda her parcacigin gectigi yol -yani gecmisi- parcacik yariktan gectikten sonra kararlastiriliyor; yani parcacigin sadece bir delikten gecip girisim olusturmamasina veya her iki yariktan gecip girisim olusturmasina parcacik gecisini yaptiktan sonra karar verilmis oluyor.
1978 yilinda Dr Wheeler bir dusunce deneyi one surdu. Bu secenekte, hareket ettirilen aynalar araciligi ile foton bir delikten mi (partikul olarak) yoksa iki delikten mi (dalgacik olarak) gececegine, ilk ayna araciligi ile gectikten sonra karar verecekti. Bu deney 1980 de gercek olarak yapildi ve 2007 de dogrulugu onaylandi.
Dr Hawking in yazdiklari gecmis konusunda cok derin anlamlar icermektedir. Bu durumda, bir atom alti olayini gozlemledigimizde, yani ona mudahale ettigimizde, olcumlerimize gore, olasi tarih seceneklerinden birini tercih ediyoruz demektir. Diger gecmis secenekleri ise, en azindan artik bizim acimizdan yokturlar.
Kendini gozleyen ve boylece kendi tarihini kendi sekillendiren bir evren goz olabilir mi?
Bu cikarimin evrenin dogusu ile ilgili kuramlara derinden etkisi olmustur. Eger evrenin tarihcesinde bir gozlemci var ise, o zaman evrenin sekillenmesi bu gozlemcinin mudahalesi dogrultusunda gerceklesmis demektir. Boylece metafizik sonuclara kapi acilir. Peki, evren kendi kendini gozlemliyor olabilir mi? Bazi bilimcilere gore evet, bazilarina gore hayir. Kendini gozlemleyen evren tipki ontolojik felsefedeki ilk neden argumani gibi tartismalara kapi aralar. Tartisma bu noktadan sonra Tanri inancina sapacagi icin, sadece konuya deginip geciyorum.
Schrodinger in Kedisinin Pesinde kitabindan alintilara devam ediyorum:
Filozoflar gecmisin bir anlami olup olmadigi konusunda cok uzun zaman kafa yormuslardir. Simdiki zamanda kaydedilmis hali disinda gecmisin bir varligi yoktur. Wheeler in gecikmis secilim deneyi bu soyut kavrami pratikte somut bir bicimde ete kemige burundurmustur. Foton ne yapiyor sorusunu sormak -kaydedilene kadar- anlamsizdir.
Yani, fotonu gozlemledigimiz anda, onu da sanki bir olasilik bulutu icinden bir tek gecmis secmeye zorlamis gibi olmaktayiz. Bu durumda, gozlemlere gore degisebilen esnek bir gecmis anlayisina ulasiriz. O zaman soyle bir sonuc da cikabilir:
Gercek dedigimiz sey, gercek olarak degerlendirilemeyecek seylerden yapilmistir.
Aslinda yukardaki tespit -bence- biraz sartlayici bir tesbit. Neden, sadece algiladigimiz seyleri gercek olarak kabul ederiz de, olasilik dalgalarini gercek disi olarak dislariz? Eger onlar, soyle veya boyle bir gerceklige yol veriyorlarsa, o gercekligin temelindeki yasalardir ve ayri gercekliklerdir. Dr Hawking ve Richard Feynman bu ekolu temsil ederler ve gercek-gercek disi gibi bir ayrima sapmak yerine, bu durumu bize belirsiz gibi gorunen sureclerden belirliligi cikaran ayri bir yasalar zinciri olarak ele alirlar. Bu yeni determinist dusuncelere M Kurami bolumunde deginecegim.
Gerceklik tamamen elimizden gitti mi? Hayir, gitmedi; ama sadece onun ne kadar goreceli bir kavram oldugu bir kere daha ortaya cikti. Ama bu dusunce bicimi bizi ister istemez bir zaman paradoksuna goturecektir. Bu paradoksu anlatayim. Diyelim ki, Back To The Future filmde oldugu gibi, zamanda yolculuk edecek bir araba uzerinde calisiyorsunuz ve bir yerde takilip kaldiniz. Bir turlu zaman yolculugunu gerceklestirecek formulu bulamiyorsunuz. O anda bir boyut aciliyor ve gelecekten gelen kendinizi goruyorsunuz. Gelecekteki kendiniz, size arabayi yapmanizi saglayacak formulleri ve cizimleri veriyor. Arabayi yapiyorsunuz ve sonra gelecege, mesela 30 yil sonrasina gidip, o anda gelecekteki kendiniz oluyorsunuz ve yeniden gecmise donup gecmisteki kendinize formulleri veriyorsunuz.
Iyi ama formuller ve cizimler nerden geldi ?
Benzer bir paradoks dede paradoksudur . Gecmise gidip dedenizi oldurmek mumkun mudur ? Ama bu mumkun olmussa, o zaman sizin zaten var olmamaniz gerekecektir. Eger varsaniz, gecmise gitmemissiniz demektir.
Buna benzer dusunce deneyleri genelde kisirdir ve zamani hep tek yonde ilerleyen bir ok gibi dusunmekten kaynaklanir. Oysa, bazi kuantum fizikcilerinin olasi gecmisler toplami derken kastettigi sey bundan farklidir. Bu gecmisler toplami, bir gozlemci mudahale edene kadar olasi tum yollari iceren bir senaryodur. Gozlemci mudahale ettigi anda, gelecek bilgisi kadar, gecmis bilgisi de sekillenir. O zaman daha ust seviye bir soru ortaya cikar. Bizler evrenin baslangici ile ilgili bir gozlem yaptigimizda, mesela buyuk patlamadan arta kalan radyoaktif parcaciklari inceledigimizde, kendimize gore gercek olan sadece bir tane evren gecmis bilgisi sekillendiriyor olabilir miyiz? Neden olmasin ? O zaman, bizler icin elbette sadece bir tane gecmis vardir, ama evrensel akis, hicbir sekilde algi alanimiza girmemis sayisiz olasi gecmise sapmis olabilir. Bu elbette evrensel bir nazariyedir, ama derinlemesine dusundugumuzde, kendimizin bildigi ve depoladigi gecmisi, olasi tek gecmis senaryosu olarak kabul etmenin fazlasi ile insansi ve duygusal bir degerlendirme oldugu anlasilmaya baslanir.
Simdi, farkli bir soru soralim. Biz bir partikulu gozlemlemeye, yani ona mudahale etmeye karar verene kadar partikulun durumu nedir? Var midir, yok mudur, yoksa bizi mi beklemektedir ?
Bu soru, bilimsel bir dusunce deneyi ile ele alindi ve bu dusunce deneyinden ortaya cikarilan sonuclar butun bilimcileri birbirine dusurdu. Evet, boylece bilim tarihinin en yaramaz, en ele avuca sigmaz hayvanina geldik:
-devam edecek-
Levent ERTURK
LEVENTERTURK1961
https://leventerturk1961.wordpress.com/
| Grup eposta komutlari ve adresleri | : | |
| Gruba mesaj gondermek icin | : | ozgur_gundem@yahoogroups.com |
| Gruba uye olmak icin | : | ozgur_gundem-subscribe@yahoogroups.com |
| Gruptan ayrilmak icin | : | ozgur_gundem-unsubscribe@yahoogroups.com |
| Grup kurucusuna yazmak icin | : | ozgur_gundem-owner@yahoogroups.com |
| Grup Sayfamiz | : | http://groups.yahoo.com/group/Ozgur_Gundem/ |
| Arzu ederseniz bloguma da goz atabilirsiniz | : | http://orajpoyraz.blogspot.com/ |
| BitCoin URL: 16496HKpgEEpx1d6t688HiXXdJP5jdA9xo |
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder