ARAP AYAKLANMASI
Arap askerleri Tarih Haziran 1916 - Ekim 1918 Bölge Arap Yarımadası Sonuç Araplar bağımsızlığını kazandı. Osmanlı Hicaz ve Yemen topraklarını kaybetti. Taraflar
Osmanlı İmparatorluğu
Almanya
Cebel Şammar Emirliği Hicaz
Birleşik Krallık
Necid ve Ahsa Emirliği (1915)
Komutanlar ve liderler
Osmanlı İmparatorluğu Cemal Paşa
Osmanlı İmparatorluğu Fahreddin Paşa
Osmanlı İmparatorluğu Muhiddin Paşa
Alman İmparatorluğu Otto Liman von Sanders
Abdülaziz bin Mitab Hicaz Krallığı Hüseyin bin Ali
Hicaz Krallığı Faysal
Hicaz Krallığı Abdullah
Birleşik Krallık Edmund Allenby
Birleşik Krallık T. E. Lawrence
İbn Suud
Güçler
6 500-7 000 (1916)[1] 23 000 (toplam)[2] 30 000 (Haziran 1916)[2]
Arap Ayaklanması (Arapça: الثورة العربية Al-Thawra al-`Arabiyya İngilizce: Arab Revolt) I. Dünya Savaşı sırasında Haziran 1916 tarihinde Yemen'de Aden Suriye'de Halep'i kapsayan bağımsız ve birleşik Arap devleti yaratma amacıyla Şerif Hüseyin bin Ali tarafından başlatılmıştır.
İsyanın laik Arap milliyetçilik açısından köklü bir başkaldırı olarak kabul edilme eğilimi olsa da Şerif Haziran 1916 tarihinde Osmanlı Hükümeti'nin Müslümanlığın kutsal değerlerini çiğnediği ve "Arapların haklarının çiğnendiği" iddialarını sebep göstererek isyan etti. [3] Aksine Türkler Müslüman topraklarını hakimiyeti altına almaya çalışan güçlere karşı savaşı sırasında Müslüman hilafeti için savaştığını iddia eden kabilelerin isyan ederek İslam'a ihanet ettiğini savundu. [4]
Arka Plan
Osmanlı Devleti'nin bir vilayeti olan Hicaz valiler tarafından yönetilmekteydi. Validen başka Peygamber soyundan ve sınırlı yetkilere sahip bir de emir bulunmaktaydı. Bu emirlerden sonuncusu olan Şerif Hüseyin vezir rütbesiyle Şurayı Devlet azasından bulunurken Şerif Abdi Lillah Paşa'nın 1908 yılında aniden vefatı üzerine Mekke emirliğine tayin edilip gönderildi. Şerif Hüseyin II. Abdülhamid'in iktidarı sırasında sakıncalı görülerek İstanbul'da tutulmuş ve Şura-yı Devlet üyesi olmuştu. İttihat ve Terakki ise yönetime geldikten sonra bu durum üzerine onu Mekke Emiri yapmıştı. Mekke Emiri Şerif Hüseyin ve bölgenin Osmanlı Valisi Vehip Paşa arasındaki anlaşmazlık isyanın temellerinden biridir. [4]
Arap Yarımadası'nda daha 1865 yılında milliyetçi Arap örgütleri kurulmaya başladı. I. Dünya Savaşı sırasında Şerif Hüseyin'in oğlu Emir Faysal'ın başkanlığında ve İmam Yahya ve İbn Suud'un da üye olduğu Şerif Hüseyin'in Osmanlı Devleti'ne karşı savaşa girmesini ve İtilaf Devletleri'nin yardımıyla bir Arap Hükümeti tesisini amaçlayan bir cemiyet kurulmuştu. [4]
İngilizlerle Anlaşma
Şerif Hüseyin'in isyan fikri oğlu Emir Abdullah'ın Kahire'deki Britanya yetkilileriyle Şubat 1914 ilk haftasında Mısır'da gerçekleşen ve sürekli ilerleme kaydeden görüşmelerden sonra netleşti. Şerif Hüseyin İngilizlere ilk teklifini 2 Temmuz 1915'te yaparak Mersin ve Adana'dan Musul'a çekilecek hattın güneyindeki Arapların bağımsız bir hükümet olarak oluşumuna izin verildiği takdirde tabi olduğu İslam Halifesine karşı isyan edeceğini özel mektupla bildirmişti. Şerif Hüseyin-İngiliz görüşmeleri nihayet 10 Mart 1916'da karşılıklı anlaşma ile neticelendi. 6 Kasım 1916 tarihine kadar geçen sürede Şerif Hüseyin'e 773 bin Sterlin[4] tutarında mali destek sağlandı.
İsyan
Şerif Hüseyin 10 Haziran 1916'da Osmanlı Devleti'ne karşı isyan etti ve kendisini "Arap Memleketlerinin Kralı" ilan etti. [4] Ancak 3 Ocak 1917 tarihinde İngiltere ve müttefikleri bu unvanı uygun görmeyerek onu bağımsız bir yönetici ve resmen "Hicaz Kralı ve Otoritesi" olarak tanıdılar.
Hüseyin'in kendisini Bütün Arap Ülkelerinin Kralı ilan etmesi Abdülaziz İbn Suud'u daha fazla tedirgin etti. Bunun üzerine Körfez'deki Britanya sorumlusu onu Kuveyt'e davet ederek ona hem silah hem de mali yardımda bulunacakları bunun yanı sıra Hüseyin'in onun şahsi işlerine karışmayacağı ve Arapların Kralı olarak Araplar adına konuşmayacağı garantisi vermişlerdi. Buna karşı Abdülaziz İbn Suud Hüseyin'in aleyhine hiçbir harekette bulunmayacaktı. İngilizlerin Abdülaziz İbn Suud'a bu kadar müsamahalı davranmalarının sebebi Arap Yarımadası Şam ve Irak'ta Osmanlı'ya karşı kullandıkları Hüseyin'e savaş açmamasını sağlamaktı. [4]
Sonuç
Bir yandan İtilaf kuvvetleriyle 1916 yılından itibaren de Arap isyancılarla savaşmak zorunda kalan Osmanlı Devleti 1918 yılında imzaladığı Mondros Mütarekesi ile bölgeden çekilmiş İngilizlerin Şerif Hüseyin'e vadettikleri toprakların büyük bölümünü vermeyerek 1917 Balfour Deklerasyonu ile Filistin'de bir Yahudi yurdunun oluşturulacağının açıklamasıyla bölgede bugüne değin uzanan büyük sorunlar ortaya çıkmıştır.
Ayrıca bakınız
Osmanlı Arabistanı
Kaynakça
^ Military Intelligence and the Arab Revolt: The first modern intelligence war Polly a. Mohs ISBN 1-134-19254-1 Routledge page 41.
^ a b David Murphy (Illustrated by Peter Dennis) The Arab Revolt 1916–18: Lawrence Sets Arabia Ablaze Osprey Publishing 2008 p. 26.
^ Sean McMeekin The Berlin-Baghdad Express p.288 297
^ a b c d e f Mustafa Bostancı "Birinci Dünya Savaşı'nda Osmanlı Devleti'nin Hicaz'da Hâkimiyet Mücadelesi"
https://tr.wikipedia.org/wiki/Arap_Ayaklanmas%C4%B1
ARAP AYAKLANMASI
şükela: tümü | bugün
türkçe literatürde birinci dünya savaşı döneminde şerif hüseyin tarafından başlatılan ayaklanma kastedilerek kullanılan ibare. bu ayaklanma ile suriye ırak ürdün suudi arabistan lübnan bağımsız ülke olmuştur. bugün filistin bayrağı olarak bildiğimiz bayrak aslen arap ayaklanmasının bayrağıdır.
(bkz: arap gözüyle osmanlı)
08.03.2011 22:02 ~ 22:09 zhang
şimdi filistin için savaşa girmeye heves edenlerin okuması gereken ayaklanmadır.
şu resme dikkat edin:
http://tr.wikipedia.org/wiki/dosya:030arab.jpg
bayrak size tanıdık gelecektir. fakat sırtlarındaki silahları unuttunuz. ölen askerlerinizin hatırasını unuttunuz. atatürke inönüye lozanda toprak verdi diye demediğinizi bırakmadınız da bizzat size silah çekmişlere karşı gösterdiğiniz bu muhabbet ne demektir onu anlatınız. .
arap ayaklanmasını ilk harp yıllarında araplar tarafından şeria'da gazze'de şehit verdiğimiz askerleri anımsamayanların sırtında onsekizinde toprağa düşen mehtmetçiklerin ahı var bilesiniz. kimsenin tüm arap alemini suçladığı yok yardıma gelen araplar da olmuştu. fakat araplar kadar doğu cephesinde yardımımıza koşan ermeni ve rumlar da olmuştu. zira osmanlının asker politikası askeri bulunulan coğrafyadan temin etmek üzerine kuruluydu.
hayri efendi'nin verdiği cihat-ı ekber fetvasına karşı 2 adet karşı fetva veren arap şerif hüseyin'in askerleri altın var diyerek şam hastanesindeki askerlerimizin karnını diri diri deşmişlerdir. koskoca mekke şerifi hüseyinin aleyhte propagandasını yaparken kullandığı argümanlar ise yılışık ve yıllanmıştır; "türkler dinden çıktı dinsizleşti. " "kadınlarımızı açılmaya zorladılar" benzeri dramların aktarıldığı falih rıfkı'nın zeytindağı o konuda önemli bir eserdir. falih rıfkı o zamanın dördüncü ordu kumandanı cemal paşanın mahiyetindedir ve olayları doğrudan yaşayarak aktarmış bir kişidir. rıfkı açıkca ingiliz daha çok para verdi diye pekçok arabın ingiliz safına geçtiğini söylemektedir. unutmayalim ki fahrettin paşa mekke'de savasırken ingilizlerle değil araplarla savaşıyordu. (paşanın askerlerinin çekirge yiyerek hayatta kaldığını da vurgulayalım) dönemin ünlü ingiliz ajan/askeri arabistanlı lawrence'ın "bilgeliğin yedi direği"(seven pillars of wisdom) adlı kitabı falih rıfkı kadar önemli bir kaynaktır konuya ilişkin. ingilizcesi olan arkadaşlarımız kendi yüzünden okuyabilirler yaşananları.
ilerleyen dönemlerde türklere yapılan ihanet nedeniyle başlarında bir lanet dolandığı söylemi arap entelijansiyasında sıklıkla dile getirilmiştir. yaser arafat; "hep osmanlıya yaptığımızı çekiyoruz" demiştir. benzer şekilde yakın dönemin arap idarecilerinden kral hüseyin dışında hiçbiri yatağında rahat bir şekilde ölememiştir. şerif hüseyin kıbrıs'ta sürgünde ölürken kral abdullah kudüste vuruldu. kral faysal'ın torunu sarayda tarandı. hatta ölmediği farkedilince hastaneye götürülmesi istendi ama yaşadığı takdirde olaya karışanları öldürecek olması endişesiyle kafasına bir kurşun daha sıkıldı. aynı şekilde kral hüseyin'in çıldıran babası kral tallalıyı ortaköy'e kapatıldı.
suriye cephesinde yaşananları gören dönem osmanlı askerlerinin cumhuriyetin kurucu kadrosu olarak karşımıza çıktığı yıllarda bu ihanetin etkilerini görmek mümkün olmuştur. 400 yıllık türk yurdu arap toprağında gerçekleşen ihanet nedeniyle askerde oluşan tramwa; ezanın türkçeleştirilmesi öztürkçe hareketiyle dildeki farsi ve arabi unsurların arındırılması arap rahle-i tedrisatı üzerinde reform gibi bazı yenilik hareketlerine neden olan arap karşıtlığını doğurmuştur. bu karşıtlığı dönem kumandanlarıı cemal paşa ve mustafa kemal paşa'nın telgraflarlarında görmek mümkündür.
17.03.2016 02:44 ~ 05:30 penchepathi
yemen çöllerinde beş yılı ingilizlere esir düşerek toplam dokuz yıl savaşmış rahmetli dedemin babasının bize miras bıraktığı travmatik etkinin sebebidir bu hain araplar. batı petrol bittikten sonra ücretini ödediği bir fahişe misali bu kahpe arapları siktiredecektir. herkes ettiğini birgün mutlaka bulur
17.03.2016 03:30 tatanya iyotake
üzerinden tam 100 yıl geçen ve toplamda 50 bin türk askerini kaybettiğimiz ingiliz götü yalamak için başlatılan isyan.daha isyan devam ederken balfour deklarasyonu ile filistinde yahudi devletinin kurulacağına karar verilmiş araplara adeta hainlik öyle olmaz böyle olur denmiştir.tabi siyonist hareketin ingilizlere verdiği rüşvetler ve hibeler sayesinde süreç hızlanmıştır.araplar akabeden şama kadar tüm toprakları yahudiler için canla başla ele geçirmiştir.mondors ile tüm arap yarımadası ingilizlerin yönetimine geçince araplar şok tabi.günümüze kadar bok ve pislik yuvası olan ortadoğunun temelleri de böylece atılmıştır.
"ezan türkçe olmasın yeaaa günah" diyen arapperest yurdum insanının görmezden geldiği bir olay bu.he bir de yahudilere çok kızarlar sanki adamlar birden bitiverdi filistinde.
(bkz: arap yağı bol buldu mu kıçına başına sürermiş)
23.07.2017 16:01 ~ 17:08 eupator
tripod görünümü verir.
bu ayaklanmanin bayragini simdi memleketin her kosesinde kendini osmanli toruni sanan gerzekler salliyorlar.
hakikaten safin onde gideni bayrak sallayani deyimine hayat veriyorlar adeta.
09.12.2017 19:14 cerebral pussyfication
yalanlarla dolu bir hadisedir. 1910-11'de hicaz'da ayaklanma bastıran şerif hüseyin'in sonradan canının derdine nasıl düştüğünü arap milliyetçiliğini eski bir ittihâdcı subayın nasıl başlattığını 15 bin kişilik bir grubun nasıl "arap isyanı" olarak yaftalandığını bilmeyenlerin bu meseleye bakışı çok sathî olur.
buraya ve buraya bakarak meseleyi kavrayabilirsiniz.
13.12.2017 16:56 fenahuyluspazo
konulu video
arap bisiklet drifti
Sine labore non erit panis in ore
Calismadan agzinda ekmek olmaz.
Latin Atasozu
--
Allah in Resul u Isa yoksa cehennemde mi?
Tevbe-31 Onlar Allah i birakip hahamlarini, papazlarini ve Meryem oglu Mesih i rableri olarak kabul ettiler. Halbuki olara da ancak tek Allah a kulluk etmeleri emredilmisti. Ondan baska tapacak tanri yoktur. O, onlarin es kostuklari seylerden munezzehtir.
Enbiya-98 Hic suphe yok ki siz ve Allah in disinda taptiklariniz cehennemin odunusunuz. Oraya gireceksiniz.
Enbiya-99 Eger onlar tanri olsalardi, cehenneme girmeyeceklerdi. Hepsi orada ebediyyen kalacaklardir.
--
Conditio sine qua non
Gerekli sart
Latince Atasozleri
--
PIRPIRLI SIIR
. . . . . .
Uyandim baktim ki bir sabah
Gunes vurmus icime
Kuslara,yapraklara donmusum
Pir pir eder durur bahar ruzgarinda
Kuslara,yapraklara donmusum
Cumle azam isyanda
Kuslara,yapraklara donmusum
Kuslara
Yapraklara
Orhan Veli KANIK
a45UyF587661
--
| Grup eposta komutlari ve adresleri | : | |
| Gruba mesaj gondermek icin | : | ozgur_gundem@yahoogroups.com |
| Gruba uye olmak icin | : | ozgur_gundem-subscribe@yahoogroups.com |
| Gruptan ayrilmak icin | : | ozgur_gundem-unsubscribe@yahoogroups.com |
| Grup kurucusuna yazmak icin | : | ozgur_gundem-owner@yahoogroups.com |
| Grup Sayfamiz | : | http://groups.yahoo.com/group/Ozgur_Gundem/ |
| Arzu ederseniz bloguma da goz atabilirsiniz | : | http://orajpoyraz.blogspot.com/ |
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder