MEHMET TEKİN YILMAZ: 21. YÜZYILIN YENİ TEHLİKESİ; SİBER SAVAŞ; TÜRKİYE'NİN ZEKÂSI BU YENİ SAVAŞI ANLAMAYA YETMİYOR

18 Aralık 00:43

HUAWEI OLAYI

Huawei'in mali üst düzey yöneticisi (CFO) Sabrina Meng Wanzhou Hong Kong'dan Meksika'ya giderken transit uğradığı Kanada'da tutuklandı. Çinli Wanzhou aynı zamanda Huawei'in kurucusu eski Halkın Kurtuluşu Ordusu mühendisi Ren Zhengfei'nin kızı. Muhtemelen de bu özelliği ile daha kıymetli.

Wanzhou'nun ortaya çıkan tutuklanma nedeni bir hayli dolaylı. 2009-2014 arasında yönetim kurulunda olduğu Skycom isimli Hong Kong firmasının İran ile iş yaptığı HP makinaları sattığı ve bu arada Amerikan bankalarının da Huawei ile çalıştığı dolayısıyla İran Ambargosunu deldiği suçlaması yapılıyor. Kanadalı savcıya göre Skycom Huawei'in resmi olmayan bir alt şirketi olarak tanımlanıyor.

Türkiye konuyu tam anlayamadı. Çünkü TV'lerdeki endüstri 4.0 yapay zekâ drene mronevs gibi yüksek teknoloji haberlerine rağmen teknoloji ile ilgimiz zayıf. Konuyu daha çok ekonomistler sabah programlarında haber olarak dile getirdiler ama resmin tamamını anlayamadıklarını olayı bir "ticaret savaşı" gibi yorumladıklarını gördük.

Oysa o olay çok daha önemli bir durumu gösteriyor. 21'ci yüzyıllda üstte kalmanın yolu teknolojik üstünlükten geçiyor. Askeri operasyonları bir yana koyup ülkenizde sıfır kan akıtarak bilgisayarlar üzerinden oturduğunuz yerden bir ülkenin elektrik sistemini felce uğratmanız nükleer reaktörünü patlayacak noktaya getirmeniz mümkün.

"ABD-Avrupa" yani batı bloğu ile "Çin-Rusya" arasındaki itişmede artık "teknolojik üstünlük" sahibi olan kazanacak. Başka deyişle; 1947-1991 arasına tarihlenen "soğuk savaş" döneminin yerini 21ci yüzyılda artık "siber savaş" dönemi aldı.

TELEKOM ŞİRKETLERİ DEVLETLERİN CASUSLUK ARACIDIR

Yıllarca Batı Telekom şirketlerinin ürettiği cihazları alan bizim gibi ülkeler arka planda ne oluyor acaba diye düşünmediler. Gerçi teknoloji bu kadar gelişmiş değildi ama telekom cihazları her zaman en iyi casusluk alanıydı. Telefon dinlemeler bir yana 1947'de yaptıkları anlaşma ile 5 Göz olarak adlandırılan ABD - İngiltere - Kanada - Avustralya - Yeni Zelanda'nın nasıl da uzun sınırlar boyu ya da deniz altında giden kablolara yaptıkları saplamalarla telefonları dinledikleri çeşitli kaynaklarda anlatılıyor.

Yetmiyormuş gibi Echelon isimli dev antenlerle uzunca bir süre dünyayı dinlediler [1]. 1990ların sonunda Berlin'deki antenin ticari casusluk yaptığını iddia etmişti. Yani olayın hem ticari hem de askeri yönü var. Zaten ikisi birbirine de bağlı.

Bu arada Bilgi Mafyası isimli kitapta [2] İsrail hükümetinin daha 1990'lı yıllarda bile Ürdün'ün su şirketine bağışlanan IBM bilgisayarın içinden su sarfiyatlarına bakıp hangi evde Filistinlinin saklandığını artan su sarfiyatından anladığı Libya'da bombalanan El-Fetih liderlerinin nerede bulunacağını yine El-Fetih merkezindeki bilgisayarın içinden nasıl öğrendiklerini anlatır.

Ama bunları eski hikâyeler sanmayın. Şimdi daha iyi hikâyeler var.

Belgeleri sızdırdığı için ülkesini terketmek zorunda kalan eski CIA analisti Edward Snowden'in 2013 yılında ortaya koyduğu belgeler Amerika'nın dev internet şirketlerinin --ki kullandığımız Facebook Google Microsoft vs-- NSA'ye her türlü bilgiye erişim olanağı sunduğunu gösteriyordu [3].

Snowden NSA'yi bu bilgileri kendi vatandaşlarına (Amerikan) karşı kullandığı için eleştiriyordu ama Cisco gibi Amerikan firmaların —ki bugün pek çok özel ve devlet Türk kurumunda mevcut— önemli yabancı müşterilere (mesela ülkemizdeki başbakanlık ofisinin bilgisayar networkuna bile olabilir) satılan cihazlara firmanın --ülkemizde de temsilciği bulunan-- dağıtıcısının Amerika'daki bir deposunda nasıl da böcek (dinleme aleti) takıldığının fotoğraflı belgelerini de ortaya koymuştu [4].

Aynı dönem enteresandır Juniper Fortinetvs bir sürü network cihazında "arka kapı" tabir edilen ve bilen birilerinin cihaza gizlice girmesine müsaade eden açıklar çıktı [5]. Firmalar bağımsız güvenlik araştırmacıları tarafından tespit edilen bu açıkları hep "aaaa bilmiyorduk" diye karşıladılar ve hemen soruşturma açacaklarını ilan ettiler. Hatta FBI da soruşturma ilan etti. Ancak bugüne kadar bu tür soruşturmaların sonuçlandığına dair bir bilgi de duyulmadı [6]

Hatta belki düşünmediğimiz alanlarda da bir şeyler var; Düşünün ki Intel bütün dünyada senelerce her bilgisayarın içindeydi (şimdi ARM onun yerine geçti). Acaba sadece bilgisayarın içindeki görevini mi yapıyordu? Bu işlevin anısıra bir yerlere bilgi de gönderiyor muydu? Ya da Microsoft? Mesela başta Almanlar olmak üzere neden Avrupalı şirketler 2000'li yıllardan başlayarak özellikle Microsoft konusunda önlemler almaya başlamışlardı?

Ya da Facebook Google acaba neler yapıyor? Facebook'un bizim kendisine vermediğimiz özellikleri ya da hayatımızda olan ama eklemediğimiz kişileri bile nasıl yakaladığını ve önümüze ekle diye koyduğunu şaşırarak görüyoruz [7].

Bunlar Batılıların günahları. Peki Çinliler temiz mi?

Huawei ve ZTE firmalarının --ve de tüm diğer büyük Çinli firmalarının-- belli bir seviyenin üstündeki kadrolarının Komünist Parti üyelerince doldurulduğu hep konuşulan konular arasında.

Huawei'in de dikkat ederseniz patronu eski ordu mensubu. Ayrıca not edelim; 179 bin kişinin çalıştığı raporlanan Huawei'in 65 bin civarı parti üyesi olduğu düşünülen ortağı var. Huawei bir nevi kooperatif yani.

ABD --kendisinden bildiği için olsa gerek-- Çinliler için en son böyle bir iddiada bulundu. Çinliler tarafından kendilerine üretilen ve askeri cihazlarda da kullanılan komponentlerin içinde kurşunkalemin ucu büyüklükte bir işlemci yakaladılar [8].

Özetle bilişim ve iletişim (telekom) teknolojilerinin en tepeden en aşağıya finansmandan üretime KOBİ'sinden büyük firmalara bankalardan devlet kurumlarına kadar her noktaya girdiği düşünülürse "bu fırsatı kullanan üretici ülkeler var mıdır?" diye soruyorsanız İnsanoğlu varolduğundan bu yana herkesin sürekli birbirinin elindekini almaya çalıştığı bir dünyada yaşadığımız da gözönüne alınırsa bilişim ve iletişim teknolojilerinin böylesine kullanılmaması aptallık olmaz mıydı?

Huaweive ZTE 15-20 Yılda Batılı Telekom Firmalarını Ya Batırdı Ya Sarstı

Huawei ve ZTE internet teknolojilerin katlayarak geliştiği 2000 sonrası yıllarda Amerikalıların ve Avrupalıların telekom alanındaki --burnu havada-- firmalarını batıran 2 Çinli firmadır. 15-20 yılda çok ciddi bir mesafe katettiler. Batının iddialı telekom firmalarını ya öldürdüler ya da sarstılar.

Bu 2 firma farklı teknolojik yapıdan gelirler. Huawei Cisco gibi yeni nesil telekom firmalarının ZTE ise Nortel gibi eski nesil telekom firmalarının muadilidir. ABD'li firmalar bunları patentleri çalmakla uzun süre suçladı [10]. Ama bu iddia sonuca varamadı.

Huawei ve ZTE 1990'ların sonlarında başlayarak 2000'lere gelindiğinde çok uygun fiyat ve batıdan altta kalmayan bir teknoloji sunmaya başladılar. 2G/3G/4G 4'lü oyun vs gibi hızlı bir teknolojik gelişmenin olduğu tüm operatörlerin hızla yatırımlar yaptığı bu dönemde Çin Bankalarından çok uygun fiyatlı kredileri de eklenince [9] batılı operatörler bile Huawei'e döndü ve batılı telekom üreticileri birer-birer çöktü. Mesela bizim Netaş'ı kuran Kanadalı dev Nortel kapandı Amerikalı Lucent (ki Graham Bell'in laboratuarına da sahipti) zorda kaldı Alcatel ile birleşti. Ericsson 100 yılı aşkın liderliğinde sarsıldı Cisco geriledi. Dünyanın telekom altyapısı büyük oranda Huawei oldu.

Bu arada ülkemiz bu olayın canlı bir örneğidir. 2019'a yaklaştığımız günümüzde telekom sektörü uzmanlarının ifadesiyle telekom altyapımız şu anda % 80 civarında Huawei. Öyle ki 1993'de Ericsson ortaklığı ile kurulan ve bu nedenle altyapısı ağırlıklı Ericsson olarak devam eden Turkcell bile bugün Huawei ağırlıklı hale döndü.

Ama batılıları kızdıran başka bir gelişme daha var; Huawei ve ZTE sadece altyapıda da kalmadılar. Üstyapıya da geçtiler. Telekom altyapıcısı Huawei ilk başta "whitelabel" olarak başladığı telefon cihazı üretiminde artık --Apple'ı geçerek-- dünya ikincisi[11]. İlk sırada yine bir Asyalı olan Samsung var.