ANTIK MISIR'DA AMPUL KULLANILARAK AYDINLATMA YAPILIYORDU.. | | Misir’da ozellikle Dendera Tapinak Kompleksi’ndeki Hathor Tapinagi'nda bulunmalariyla dikkat ceken bazi duvar resimleri, Antik Misir’la ilgili oldukca ilginc bir bilgiyi gun yuzune cikarmistir. Asagida incelenen duvar resimlerinin buyuk kismi Misir’daki Dendera Tapinak kompleksinde yeralmaktadir. Bu resimlerde Misirlilarin gunumuzde kullandigimiz ampul ve ark lambasi teknigini kullanarak aydinlatma yaptiklari gorulmektedir.
Hathor tapinaginin duvarlarindaki bu resimler dikkatlice incelendiginde, tipki gunumuzdeki gibi yuksek voltaj yalitiminin o gunlerde de kullanildigi gorulur: Ampul gorunumundeki sekil dikdorgen bir sutun (bu sutun izolator olarak kullanildigi tahmin edilen ve ced sutunu olarak adlandirilan bir sutundur) tarafindan desteklenmektedir. Resimdeki seklin gunumuz ampulleriyle olan bu sasirtici benzerligi, cok dikkat cekicidir. | |
Misir resimlerinde gorulen bu sistemin isIk yayip yaymadigi test etmek icin Avusturyali elektrik muhendisi Walter Garn, kabartmada yer alan resmi cok detayli olarak incelemis ve resimdeki ampulu olusturan yilanli teli, duyu, ced sutunu olarak kullanilan izolatorun aynisini yapmistir. Ortaya cikan sistem isIk yayarak etrafi aydinlatmistir.
1996 yili Eylul ayinda Amerikan ABC Televizyonu’nda yayinlanan bir belgeselde de Misirlilarin bu isIk sistemi bilimadamlari tarafindan kameralar onunde test edilmistir. Bir kez daha basari elde edilmis ve isIk olusmustur. Bu aslinda bir ampuldur ve antik Misir resimlerinde belirtildigi gibi uygulanan yontemle sistem calismis, isIk elde edilmistir. Asagidaki videoda Antik Misir’da uygulanan yontemlerle nasil isIk elde edildigini izleyebilirsiniz.
Dendera Tapinagindaki bu resimde ise solda dort genis filaman (lambalarda isinmayi saglayan parca) lamba goruluyor. Resmin solunda gorulen dev bir elektrik bataryasindan uzanan kabloyla bu lambalara guc veriliyor.
Resim dikkatlice incelendiginde bataryayi lambaya baglayan elektrik kablolarinin sira sira dizilmis kucuk boncuklarla kapli oldugu gorulmektedir. Bu tip boncuklar kablodan gecen elektrigin izolasyonu icin kullanilir. Asagidaki resimde 19. yuzyilda uretilen ilk ark lambalarindan biri gorulmektedir. Bu ark lambasinda da ayni Antik Misir’da oldugu gibi boncuk benzeri materyaller kullanilarak yalitim yapilmistir.
Antik Misir’da bugun kullanilan klasIk ampulle aydinlatma yapilmistir. Misir resimlerine baktigimizda insanlarin ellerinde filaman telleri, duyu, akim telleri olan ampul benzeri araclar gorulmektedir. Asagidaki resimde, soldaki kisi elinde tuttugu lambalarin isigiyla etrafi aydinlatarak duvarda yazili resimleri okuyor.
Bu resimde Misirlilarin ellerinde tuttuklari lambalarda ampullerin icinde elektrik akiminin gecisini saglayan filamanlar cok net olarak gorulmektedir. Filamanlar bugunku ampullerde oldugu gibi antik Misir’da da sarmal bicimindeydi. Gunumuzde uygulandigi sekilde elektrik akimiyla birlikte isinan bu sarmal filamanin isIk yaymasiyla aydinlanma saglanmaktaydi.
Resimde gorulen Thomas Edison tarafindan icat edilen ilk filaman lamba antik Misirlilarin ellerinde tuttuklari lambalarla buyuk bir benzerlik gostermektedir.
Denderah Tapinagindaki bir mezarin duvarinda bulunan bu resimde de uc ampullu lambadan elektrik kablosu uzaniyor.
Bu resimde de soldaki kisilerden birinin elinde batarya ve kablo digerinin elinde elektrik lambasi goruluyor.
Bu resim Denderah tapinaginin aydinlatma semasi hakkinda bilgi veriyor. B bolumunde kirmizi renkteki bataryalarin beyaz elektrik lambalarina baglandigi goruluyor. Resmin A bolumunde ise bataryalarindan cikarilmis ampullerin elde tasima icin kullanilan lambalara takildiklari goruluyor. C bolumunde; elektrikli lamba, icinde guc kaynaginin oldugu uzun ince bir standin uzerinde duruyor.. Lambanin zemininde sagda ve solda iki spiral goruluyor. Bunlar muhtemelen alttaki guc kaynaginin biri pozitif ve digeri negatif olan kutuplarina gitmektedir. D bolumunde ise cicekli reflektorler (yansitici) birbirlerine kablolarla baglanmis halde duruyor. Kablolarin arasinda da vida somunlari goruluyor.
Misir'da elektrigin kullanilmis olabilecegini gosteren bir baska delil de piramitlerin IC DUVARLARINDA HIC IS IZININ BULUNMAMASIDIR. Eger evrimci arkeologlarin iddia ettigi gibi, aydinlatma icin mesale ve benzeri malzemeler kullanilmis olsaydi duvarlarda mutlaka is olmasi gerekirdi. Ancak piramitlerin en icteki dehlizlerinde dahi boyle bir is izi yoktur. Gerekli aydinlatma saglanmadan, insaatin devam etmesi, daha da onemlisi duvarlardaki gosterisli resimlerin yapilabilmesi mumkun degildir. Bu da Misir'da elektrigin kullanilmis olma ihtimalini daha da kuvvetlendirmektedir.
Misir hiyerogliflerinde sIkca rastlanan ced sutunu,
bir tur elektrik malzemesini sembolize ediyor olabilir.
Ced sutunu, jenarator gorevi goruyor ve
bu sekilde aydinlatma saglaniyor olabilir.
ELLERINDE ARK LAMBALARIYLA ANTIK MISIRLILAR
Ark lambalarinda iki iletken cubuk arasinda olusan isIk arki sonucunda aydinlatma saglanir. Zit kutuplu iki cubuk once birbirine degdirilip daha sonra birkac milimetre birbirlerinden uzaklastirildiginda olusan akim isIk olusmasina sebep olur. Ark lambalari klasIk ampullerden 200 kez daha gucludur ve cok guclu, parlak bir isIk yayarlar. Bu ampuller guclu olmalari nedeniyle atolyelerde, isIkla tedavide, isildak ve projeksiyon lambalarinda ve sinemacilikta kullanilir.
19. yuzyilda yapilmis ilk ark lambalarindan bir model..
Bu resimde sagda ve soldaki kisi ellerinde
birbirine zit kutuplu iki metal malzemeyle elektrik
akimi olusturarak isIk selalesi olusturuyorlar.
Soldaki canlandirma Denderah Tapinagindaki ark lambalarinin
nasil kullanildigini gostermektedir. Sagda ise zit kutuplu iki karbon
cubukla olusturulan isIk arki goruluyor.
Gunumuz projektorlerinde kullanilan cok guclu aydinlatma saglayan
Antik Misirlilarin kullandigi gibi ark lambasi prensibinde calisan bir ampul.
Bu resimdeki kisi araba akusunden elektrik alarak zit kutuplu
iki karbon cubukla basit bir ark lambasi olusturmus.
Antik Misirlilarin ellerinde tuttuklari isIklar da altlarinda kendi
bataryalari (aku) olan kucuk el lambalari seklinde gorulmektedir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder