-------- Original Message --------
| From: | Mentes Azuz <mentesoz@gmail.com> |
|---|
Alliance okullari mezunlarinin cumhuriyetin kuruculari oldugu dogrudur. Salt Musluman, Sabetayistlerin degil, o devire kadar dindar olan Yahudilerin de laik veya sekuler olmalarinda katkisi buyuktur. Keske yeniden acilsa.
Israil'le falan iliskisi yoktur. Fransiz ekolu tedrisati vardir.
Yaziya cok onem verilirmis. Babam da o okulda okudugundan cok guzel yazardi. Ataturk'un guzel yazisinin nedeni de (bence) bu okuldur.
Mentes
İsrail'den yahudi birliği kurma çalışmaları
1860 yilinda Paris'te kurulan ve Osmanli topraklarinda onlarca okul açan Alliance Israélite Universelle (Evrensel Yahudi Birligi) isimli teskilatin Türkiye'de yeniden egitim sistemine dahil olmak ve özellikle vakif üniversiteleri kurmak için yogun bir çalisma içinde oldugu ortaya çikti.
Önde gelen Ittihat Terakki üyelerinin ve cumhuriyetin ilk elitlerinin mezun oldugu bu okullarla ilgili 6 Ocak'ta seri toplantilar yapilacak. Toplantilara çok sayida rektör ve ögretim üyesi de davetli.
Türkiye ile Israil arasindaki gerilimin artarak devam ediyor olmasina ragmen, özellikle Israilli Yahudi sivil kuruluslarin kültür ve egitim alanlarinda Türkiye'ye ilgilerinin arttigi gözleniyor. 1860 yilinda Paris'te kurulan ve Osmanli topraklarinda onlarca okul açan Alliance Israélite Universelle (Evrensel Yahudi Birligi) isimli teskilatin Türkiye'de yeniden egitim sistemine dahil olmak ve özellikle vakif üniversiteleri kurmak için yogun bir çalisma içinde oldugu ortaya çikti.
150 YILLIK KURULUS YENIDEN TÜRKIYE'YE YÖNELDI
Türkiye'de Tevhid-i Tedrisat Kanunu'ndan sonra sadece Yahudilere yönelik hizmet vermesi sarti geregi faaliyetleri kisitlanan ve 1950'li yillarda tamamen ülkeyi terk eden ve simdiki merkezi Israil'de olan Alliance Israélite Universelle, Paris'teki egitim vakiflari araciligiyla Türkiye'ye ilgisini artiriyor. Türkiye'de Fransiz Büyükelçiligi ve Istanbul Konsoloslugu'nun destegini almayi basaran Yahudi egitim kurulusu, “egitim isbirligi” yapacagi üniversite ariyor. Söz konusu kurulus devlet üniversitelerinin yani sira özellikle vakif üniversiteleriyle yakindan ilgileniyor. Büyük bir sermaye gücüne sahip olan kurulusun dünyanin pek çok ülkesinde özel orta dereceli okullari ve üniversiteleri bulunuyor.
SERI TANITIM TOPLANTILARI
6 Ocak Persembe günü, “150 yillik egitim kurumu Alliance Israélite Universelle” adiyla Istanbul'da Schneidertempel Sanat Merkezi'nde bir sergi açilacak. Gözlem Kitap bünyesinde sergiyi anlatan Fransizca/Türkçe bir albüm kitap da yayinlanacak. 10 Ocak Pazartesi günü de kurulusun Paris'teki merkezinin yöneticileri Jean-Claude Kuperminc ve Ariel Danan tarafindan Fransiz Kültür Merkezi'nde bir konferans verilecek. Konferansa Türkiye'deki üniversite rektörleri ve çok sayida ögretim üyesi davet edildi.
ALLIANCE'IN TÜRKIYE MACERASI YENIDEN BASLIYOR
Alliance Israélite Universelle okullari ilk olarak 1860 yilinda Paris'te açilmaya baslandi ve bu okullarin açilmasi dünya Yahudilerine yönelik bir çagriyla taçlandirildi. Fransiz Yahudi örgüt 1860'ta dünya Yahudilerine su çagriyi yapmisti: “Çok sayida dindasimizin yirmi asirdir türlü acilar, yasaklamalar ve hakaretlere maruz kaldigina, ama birer insan ve vatandas olarak haysiyetlerini yeniden kazanabileceklerine inaniyorsaniz; yoldan çikmislari kinamak yerine islah etmek, körlesmisleri bir baslarina birakmak yerine aydinlatmak, bitkinlere acimak yerine onlari tutup ayaga kaldirmak gerektigine inaniyorsaniz; bütün dünyanin Yahudileri, eger tüm bunlara inaniyorsaniz gelin, çagrimiza kulak verin.”
CUMHURIYETIN ILK ELITLERI BU OKULLARDAN ÇIKMA
Selanikli Yahudiler, 14 Nisan 1863'te kurulusun Paris'teki merkezine mektuplar yazarak Paris'tekine benzer okullar açilmasi için çalismalara basladilar. Ardindan seri halde Selanik, Istanbul, Izmir, Gelibolu, Edirne, Volos, Sam ve Bagdat'ta okullar açildi. Pek çok Yahudi bu okullarda egitim görürken, bir müddet sonra Yahudi olmayan ailelerden de ögrenci alimina baslandi. Ittihat ve Terakki'nin önde gelen isimleri, mesela Talat Pasa, Mahmut Sevket Pasa gibi kisiler de okullarda ögretmenlik dahil pek çok hizmet verdiler. Ayrica bu okullarda okuyan isimler arasinda Celal Basar, Riza Tevfik, Resid Galip, Yusuf Ziya Ortaç, Mihri Belli de vardi.
ALİ EYVAZ / YENİ AKİT
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder